Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να καταθέσει θέσεις και προτάσεις για τη διαμόρφωση του νέου Εθνικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας για τη δεκαετία 2010-2020.
Με κεντρικό σύνθημα «Για να κάνουμε τους Ελληνικούς δρόμους ασφαλέστερους, να σώσουμε ζωές», το ΤΕΕ θέτει το Σχέδιο αυτό σε 3μηνο δημόσιο διάλογο και καλεί τους Φορείς, τους Μηχανικούς και κάθε Έλληνα πολίτη να συμβάλλει με ιδέες και απόψεις, ώστε η Χώρα μας να αποκτήσει ένα ρεαλιστικό και αξιόπιστο Εθνικό Σχέδιο. Στόχος είναι η δραστική μείωση των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές, η δραστική μείωση του πλήθους των τραυματιών και αναπήρων, το υπέρογκο κόστος ζημιών και πάνω απ’ όλα τον ανυπολόγιστο ανθρώπινο πόνο.
Η χώρα μας εκπόνησε δύο Στρατηγικά Σχέδια Οδικής Ασφάλειας, για τις περιόδους 2000-2006 και 2006-2010, κατέγραψε το 2008 1.550 νεκρούς, παρουσιάζοντας απόκλιση σε ποσοστό 50% από το στόχο που είχε θέσει για το 2010, στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής εκστρατείας για μείωση των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα.
Οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ήδη κατακτήσει το στόχο αυτό, ενώ την περίοδο αυτή θέτουν σε δημόσια διαβούλευση τα Εθνικά Σχέδιά τους όσο αφορά τη δεκαετία 2010-2020.
Οι μετρήσιμοι στόχοι αυτού του προγράμματος για το 2020 περιλαμβάνουν (με έτος βάσης το 2010):
● Μείωση των νεκρών σε ποσοστό 40%.
● Μείωση των νεκρών μέχρι 25 ετών σε ποσοστό 50%.
● Μείωση των νεκρών πεζών, δικυκλιστών και ποδηλατών σε ποσοστό 50%.
● Μείωση των βαριά τραυματιών σε ποσοστό 50%.
Οι προτάσεις
Σε ότι αφορά τα νέα θεσμικά όργανα:
● Η Οδική Ασφάλεια προτείνεται να τεθεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
● Σύσταση Διϋπουργικής Επιτροπής με αντικείμενο την άσκηση πολιτικής στα θέματα Οδικής Ασφάλειας.
● Σύσταση Ειδικής Γραμματείας Οδικής Ασφάλειας (ΕΓΟΑ), η οποία θα συντονίζει όλες τις συναρμόδιες Υπηρεσίες και Φορείς, με υπέρβαση των δυσλειτουργών της Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να υλοποιήσει με αυστηρότητα τους στόχους της νέας δεκαετίας.
● Ίδρυση Ερευνητικού Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας με στόχο την έρευνα στον τομέα της Οδικής Ασφάλειας και την διατύπωση συμπερασμάτων και προτάσεων που θα αξιοποιεί η ΕΓΟΑ.
● Σύσταση Ανεξάρτητου Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων Οδικής Ασφάλειας (ΕΣΕΟΑ) το οποίο θα παρακολουθεί την εξέλιξη και την εφαρμογή του προγράμματος και θα συντάσσει Ετήσια Έκθεση για την Οδική Ασφάλεια προς το Κοινοβούλιο, το Υπουργικό Συμβούλιο και τον Ελληνικό λαό.
● Με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο (παρ. 7 του Ν.3481/2006), τη δημιουργία Ειδικού Τμήματος Οδικής Ασφάλειας στον Συνήγορο του Πολίτη, στο οποίο θα καταφεύγουν οι πολίτες, εφόσον διαπιστώνουν καθυστέρηση αποκατάστασης κρίσιμων προβλημάτων Οδικής Ασφάλειας.
● Δημιουργία Εθνικής Υπηρεσίας Οδών, στα πρότυπα των Ευρωπαϊκών χωρών, προκειμένου να υπάρξει ομοιογένεια στην αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων που αφορούν στην οδική αλυσίδα: σχεδιασμός, μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, λειτουργία των οδών
Αλλαγές στη νομοθεσία:
● Τροποποίηση του ΚΟΚ/2007 ώστε η Οδική Ασφάλεια να αποτελεί τον κύριο άξονα του.
● Ταχεία ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/96 για τη διαχείριση της ασφάλειας των Οδικών Υποδομών, καθώς και τις απαραίτητες διαδικασίες της Οδικής Ασφάλειας.
Μέτρα και Έργα που επιβάλλεται να υλοποιηθούν:
● Παρεμβάσεις χαμηλού κόστους και άμεσου αποτελέσματος στα επικίνδυνα σημεία του εθνικού, επαρχιακού και δημοτικού οδικού δικτύου.
● Εξασφάλιση ασφαλών προσβάσεων πεζών σε Σχολικά Συγκροτήματα, Αθλητικά Κέντρα και ΚΑΠΗ, σε όλους του Δήμους της χώρας.
● Επέκταση του δικτύου οδών ήπιας κυκλοφορίας στα κέντρα των πόλεων, με ταυτόχρονη διευκόλυνση της πεζής κυκλοφορίας. Πρόγραμμα κατασκευής δικτύου ασφαλών ποδηλατοδρόμων σε όλες τις πόλεις άνω των 10.000 κατοίκων.
● Μέτρα βελτίωσης της Οδικής Ασφάλειας στους Ισόπεδους Κόμβους του αστικού και υπεραστικού δικτύου. Σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Κέντρα στους Ισόπεδους αυτούς Κόμβους σημειώνονται το 50% και το 33% αντίστοιχα των θανατηφόρων ατυχημάτων και αυτών με βαριά τραυματίες (Ολλανδικό SWOV).
● Εκτεταμένο πρόγραμμα μετατροπής επικίνδυνων αστικών Ισόπεδων Κόμβων σε Κυκλικούς (Roundabouts) με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές και κανόνες κυκλοφορίας. Σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Κέντρα αυτές οι παρεμβάσεις μειώνουν κατά 50-70% τα τροχαία ατυχήματα στους Ισόπεδους αστικούς κόμβους.
● Με βάση το εγκεκριμένο από το ΥΠΕΧΩΔΕ νέο σύστημα Διαχείρισης Ορίων Ταχύτητας, αναθεώρηση των υφιστάμενων ορίων ταχύτητας του αστικού και υπεραστικού δικτύου, με προτεραιότητα στο Διευρωπαϊκό και Διακρατικό δίκτυο.
● Λειτουργία των Σταθμών Ελέγχου Επαγγελματικών Οχημάτων και Επικίνδυνων Εμπορευμάτων παρά την οδό, υποχρέωση που δεν υλοποιεί η Χώρα μας και απειλείται με πρόστιμο.
● Βελτίωση του επιπέδου συντήρησης του Οδικού Δικτύου, με διάθεση συγκεκριμένου ποσού ανά χιλιόμετρο, ανάλογα με τη λειτουργική κατάταξη των οδών και τον κυκλοφοριακό φόρτο. Για το εθνικό δίκτυο το ΠΟΑ/ΤΕΕ έχει εκτιμήσει ότι το μέσο κόστος κυμαίνεται περί τα 30.000,00 € ανά χιλιόμετρο. Πλήρη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 54/2004 περί Σηράγγων μήκους άνω των 500μ., καθώς και αυστηρή εφαρμογή των προτάσεων των Μελετών Ανάλυσης κινδύνου (Risk Analysis). Το μέτρο αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τη χώρα μας, αφού από το 2010 θα είναι η τέταρτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα διαθέτει σήραγγες μήκους άνω των 500μ.
● Εκτεταμένο Πρόγραμμα βελτίωσης της Κατακόρυφης και Οριζόντιας Σήμανσης, η οποία παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις, ιδιαίτερα στο επαρχιακό δίκτυο. Αρκεί να σημειωθεί ότι στο επαρχιακό δίκτυο της Εύβοιας λείπουν 2.000 πινακίδες Σήμανσης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών. Το πρόβλημα εντείνεται στις τουριστικές περιοχές και στα νησιά, όπου οι ελλείψεις είναι εκτεταμένες και κρίσιμες για την Οδική Ασφάλεια, καθώς εκεί κυκλοφορούν αλλοδαποί τουρίστες, κατά κανόνα συνηθισμένοι να υπακούουν στην οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση των οδών.
● Πρόγραμμα Κυκλοφοριακών Μετρήσεων του Οδικού Δικτύου. Η μη πραγματοποίηση μετρήσεων αυτών τα τελευταία χρόνια ακυρώνει τη δυνατότητα αξιόπιστου σχεδιασμού των Έργων Υποδομής και όχι μόνο.
Σε ότι αφορά τις άδειες οδήγησης και τον έλεγχο των οχημάτων:
● Βελτίωση και αυστηροποίηση του συστήματος χορήγησης αδειών οδήγησης, με προσθήκη βασικών μηχανολογικών γνώσεων για τους οδηγούς.
● Ουσιαστικότερος Τεχνικός Έλεγχος Οχημάτων (ΚΤΕΟ) με αδιάβλητο τρόπο.
● Τακτικότερος έλεγχος από τα αρμόδια όργανα του ψηφιακού ταχογράφου βαρέων οχημάτων, μέτρο που άλλωστε ίσχυε και παλιότερα.
● Συστηματικός έλεγχος της ασφάλειας των βαρέων οχημάτων, λεωφορείων και ειδικότερα των σχολικών. Η συμμετοχή των οχημάτων αυτών σε ατυχήματα διακρίνεται για την ιδιαίτερη σφοδρότητα και την πρόκληση μεγάλου αριθμού θυμάτων (Τέμπη, Μαλλιακός).
● Καθορισμός όρων κυκλοφορίας και οδήγησης τετράτροχων και τρίτροχων με κίνηση δίτροχου (γουρούνες κ.λπ.) για να αποτραπούν οι κίνδυνοι από την κίνησή τους στις οδούς. Εισαγωγή της άδειας οδήγησης κατηγορίας Β1 για τα οχήματα αυτά, που απουσιάζει από τον Ελληνικό ΚΟΚ, ενώ εφαρμόζεται στον αντίστοιχο ΚΟΚ πολλών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
● Αυστηρότερες προϋποθέσεις ενοικίασης μοτοσικλετών και οχημάτων τύπου «Μπιτς-μπακι» και τετράτροχων με κίνησης διτρόχου (γουρούνες) στις τουριστικές περιοχές.
● Αξιολόγηση από τους συναρμόδιους φορείς της εισαγωγής του μέτρου της αφαίρεσης του διπλώματος στην περίπτωση που υποπέσουν σε δύο σοβαρά παραπτώματα. Εκ νέου παρακολούθηση μαθημάτων και επανεξέταση για τη χορήγηση της άδειας οδήγησης. Σε περίπτωση επανάληψης των ιδίων παραβάσεων να αφαιρείται οριστικά η άδεια οδήγησης. Η συνεχιζόμενη «σφαγή» των νέων ηλικίας 15-25 ετών δε μπορεί να συνεχιστεί.
Σε ότι αφορά τις Προδιαγραφές:
● Σύνταξη Προδιαγραφών Μελετών Ισόπεδων και Ανισόπεδων Κόμβων.
● Επικαιροποίηση των Προδιαγραφών ΟΜΟΕ/2001. Τούτο κρίνεται απαραίτητο, αφού οι Προδιαγραφές αυτές έχουν ως βάση τις Γερμανικές Οδηγίες. Ωστόσο, σε ότι αφορά αυτοκινητόδρομους και ανισόπεδους κόμβους έχουν τεθεί σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2008 οι νέες προδιαγραφές RAA/2007.
● Σύνταξη Προδιαγραφών «Διαχείρισης Προσβάσεων», δεδομένου ότι έχουν σημαντικό ρόλο στην Οδική Ασφάλεια. Οι ισχύουσες με την ονομασία «Κυκλοφοριακές συνδέσεις» δε μπορούν να καλύψουν τις σημερινές ανάγκες.
● Σύνταξη Προδιαγραφών Κατακόρυφης και Οριζόντιας Σήμανσης (πλην Α/Δ), για να αντιμετωπιστεί ενιαία το σημερινό αλλοπρόσαλλο καθεστώς.
● Άμεση Εφαρμογή των Νέων Προδιαγραφών «Συστημάτων Συγκράτησης Οχημάτων» (Στηθαία Ασφαλείας) ΟΜΟΕ/ΣΣΟ, οι οποίες προ ολίγων μηνών εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Μελετών (ΥΠΕΧΩΔΕ). Υποχρεωτική εφαρμογή τους σε όλο το οδικό δίκτυο. Ειδικότερα, σε ότι αφορά στους Αυτοκινητόδρομους Παραχώρησης, θεωρούμε ότι ενδεχόμενη μη εφαρμογή τους αποτελεί σοβαρή αστοχία. Υπογραμμίζουμε, ότι από το 1998 έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι ΕΝ1317. Συνεπώς, είναι αδιανόητο, ειδικά τα Έργα Παραχώρησης Αυτοκινητοδρόμων που αναμένεται να ολοκληρωθούν την περίοδο 2012-2013 να έχουν ενδεχομένως Στηθαία της Δεκαετίας του’80.
● Χιλιομέτρηση του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου και στη συνέχεια όλου του δικτύου. Η σημερινή κατάσταση, όπου δεν υπάρχουν χιλιομετρικοί δείκτες, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, εκτός των άλλων, για τον εντοπισμό των τροχαίων ατυχημάτων, δεδομένου ότι η Τροχαία αδυνατεί να προσδιορίσει την θέση του ατυχήματος. Συνεπώς, η υπάρχουσα Βάση Δεδομένων Τροχαίων Ατυχημάτων δεν εξασφαλίζει τον απαιτούμενο βαθμό αξιοπιστίας σε ότι αφορά την ακριβή χιλιομετρική θέση, γεγονός που οδηγεί σε αδυναμία χάραξης αξιόπιστης πολιτικής για την Οδική Ασφάλεια.
● Επέκταση του Μητρώου Οδών, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί πολύτιμο και απαραίτητο εργαλείο για τη συντήρηση, τη λειτουργία, τις διαπλατύνσεις ή τις επεκτάσεις των οδών.
Σε ότι αφορά την Τροχαία:
● Βελτίωση της εκπαίδευσης των στελεχών και του προσωπικού της Τροχαίας, κυρίως σε ότι αφορά την οδική υποδομή, το όχημα και τον τρόπο φόρτωσης.
● Εξοπλισμός των Τμημάτων Τροχαίας με ελαφρύ και φτηνό εξοπλισμό (GPS, laser κ.λπ.), ώστε να συντάσσουν με ακρίβεια τα σκαριφήματα των Εκθέσεων Ατυχημάτων, στα οποία παρατηρούνται πολλές αστοχίες.
● Αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός του ΔΟΤΑ*, σύμφωνα με τα αντίστοιχα των προηγμένων χωρών. Το υφιστάμενο ΔΟΤΑ θεωρείται ιδιαίτερα παρωχημένο.
● Διατήρηση, κατά το δυνατόν, του προσωπικού της Τροχαίας, ώστε να αξιοποιείται η μακρόχρονη εμπειρία του. Μεταθέσεις σε άλλες Υπηρεσίες (Αγορανομία κ.λπ.) έχουν ως συνέπεια την αποδυνάμωση του Σώματος της Τροχαίας, αφού η εμπειρία χάνεται και η εκ νέου εκπαίδευση απαιτεί χρόνο για να αποδώσει.
● Ενίσχυση της αστυνόμευσης για τις παραβάσεις που δημιουργούν τα μεγάλης σφοδρότητας ατυχήματα (υπερβολική ταχύτητα, αντικανονικό προσπέρασμα, παραβίαση κόκκινου σηματοδότη). Εφοδιασμός της Τροχαίας, ώστε να εκτελεί drug test (ναρκοτεστ) παρά την οδό, στα πρότυπα του αλκοτέστ. Έρευνες αποκαλύπτουν εμπλοκή οδηγών υπό την επήρεια ναρκωτικών σε ποσοστό πάνω από το 10% των σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων.
Σε ότι αφορά τη βελτίωση της προ νοσοκομειακής φροντίδας:
● Το σύστημα επικοινωνίας ΤΕΤΡΑ που εφαρμόζεται στην Αττική λόγω Ολυμπιακών Αγώνων δίνει τη δυνατότητα σε Αστυνομία – Τροχαία – ΕΚΑΒ – Πυροσβεστική ταυτόχρονης λήψης του σήματος και περιγραφής του ατυχήματος με συνέπεια την ταχύτερη επέμβαση στο ατύχημα. Το σύστημα αυτό πρέπει να λειτουργήσει κατ’ αρχήν στα μεγάλα αστικά κέντρα (Θεσ/νίκη, Πάτρα, Ηράκλειο κ.α.) και στη συνέχεια να καλύψει όλη τη χώρα.
● Ενεργοποίηση του Πανευρωπαϊκού αριθμού κλήσης εκτάκτου ανάγκης (112)
● Κοινά εκπαιδευτικά σεμινάρια Τροχαίας – ΕΚΑΒ – Πυροσβεστικής με υποστήριξη του Υπουργείου Υποδομών – Μεταφορών και Δικτύων. Έχει παγκοσμίως αποδειχθεί ότι αν η επέμβαση γίνει την πρώτη ώρα από το ατύχημα, η κοινή γλώσσα μεταξύ των συναρμοδίων Υπηρεσιών ωφελεί ιδιαίτερα στη μείωση των συνεπειών του τροχαίου ατυχήματος.
● Σύνταξη Κυκλοφοριακής Μελέτης σε Αθήνα, Θεσ/νίκη, Πάτρα ώστε τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ να κατανέμονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να κινούνται στην πιο ωφέλιμη διαδρομή σε ότι αφορά την απόσταση, την κυκλοφοριακή συμφόρηση κ.λπ.
● Βελτίωση της λειτουργίας των ΤΕΠ* με διάθεση μόνιμου ιατρικού προσωπικού στους μεγάλους υγειονομικούς σχηματισμούς και επέκταση του θεσμού σε όλο τον Ελληνικό χώρο, όπου υφίστανται ουσιαστικές ανάγκες.
Σε ότι αφορά την εκπαίδευση και την ενημέρωση:
● Εισαγωγή της κυκλοφοριακής αγωγής στο σύνολο του προγράμματος διδασκαλίας της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, με παράλληλη αξιοποίηση του δικτύου των Πάρκων Κυκλοφοριακής Αγωγής.
● Υλοποίηση στοχευμένων μεσομακροπρόθεσμων εκστρατειών για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών σε θέματα Οδικής Ασφάλειας.
● Εισαγωγή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση του μαθήματος ασφαλούς πεζής κίνησης και ποδηλάτου παράλληλα με εισαγωγή του μαθήματος Κυκλοφοριακής Αγωγής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
● Ευρεία καμπάνια Οδικής Ασφάλειας με ένταση τα Χριστούγεννα – Πάσχα – θερινή περίοδο. Τριμηνιαία ενημέρωση των πολιτών για την εξέλιξη του προγράμματος βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας.
● Υποχρεωτική εφαρμογή της ζώνης ασφαλείας από όλους τους οδηγούς Υπηρεσιακών και επαγγελματικών οχημάτων, ώστε να λειτουργούν ως πρότυπο.
Με κεντρικό σύνθημα «Για να κάνουμε τους Ελληνικούς δρόμους ασφαλέστερους, να σώσουμε ζωές», το ΤΕΕ θέτει το Σχέδιο αυτό σε 3μηνο δημόσιο διάλογο και καλεί τους Φορείς, τους Μηχανικούς και κάθε Έλληνα πολίτη να συμβάλλει με ιδέες και απόψεις, ώστε η Χώρα μας να αποκτήσει ένα ρεαλιστικό και αξιόπιστο Εθνικό Σχέδιο. Στόχος είναι η δραστική μείωση των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές, η δραστική μείωση του πλήθους των τραυματιών και αναπήρων, το υπέρογκο κόστος ζημιών και πάνω απ’ όλα τον ανυπολόγιστο ανθρώπινο πόνο.
Η χώρα μας εκπόνησε δύο Στρατηγικά Σχέδια Οδικής Ασφάλειας, για τις περιόδους 2000-2006 και 2006-2010, κατέγραψε το 2008 1.550 νεκρούς, παρουσιάζοντας απόκλιση σε ποσοστό 50% από το στόχο που είχε θέσει για το 2010, στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής εκστρατείας για μείωση των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα.
Οι περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ήδη κατακτήσει το στόχο αυτό, ενώ την περίοδο αυτή θέτουν σε δημόσια διαβούλευση τα Εθνικά Σχέδιά τους όσο αφορά τη δεκαετία 2010-2020.
Οι μετρήσιμοι στόχοι αυτού του προγράμματος για το 2020 περιλαμβάνουν (με έτος βάσης το 2010):
● Μείωση των νεκρών σε ποσοστό 40%.
● Μείωση των νεκρών μέχρι 25 ετών σε ποσοστό 50%.
● Μείωση των νεκρών πεζών, δικυκλιστών και ποδηλατών σε ποσοστό 50%.
● Μείωση των βαριά τραυματιών σε ποσοστό 50%.
Οι προτάσεις
Σε ότι αφορά τα νέα θεσμικά όργανα:
● Η Οδική Ασφάλεια προτείνεται να τεθεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Κοινοβουλίου.
● Σύσταση Διϋπουργικής Επιτροπής με αντικείμενο την άσκηση πολιτικής στα θέματα Οδικής Ασφάλειας.
● Σύσταση Ειδικής Γραμματείας Οδικής Ασφάλειας (ΕΓΟΑ), η οποία θα συντονίζει όλες τις συναρμόδιες Υπηρεσίες και Φορείς, με υπέρβαση των δυσλειτουργών της Δημόσιας Διοίκησης, ώστε να υλοποιήσει με αυστηρότητα τους στόχους της νέας δεκαετίας.
● Ίδρυση Ερευνητικού Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας με στόχο την έρευνα στον τομέα της Οδικής Ασφάλειας και την διατύπωση συμπερασμάτων και προτάσεων που θα αξιοποιεί η ΕΓΟΑ.
● Σύσταση Ανεξάρτητου Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων Οδικής Ασφάλειας (ΕΣΕΟΑ) το οποίο θα παρακολουθεί την εξέλιξη και την εφαρμογή του προγράμματος και θα συντάσσει Ετήσια Έκθεση για την Οδική Ασφάλεια προς το Κοινοβούλιο, το Υπουργικό Συμβούλιο και τον Ελληνικό λαό.
● Με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο (παρ. 7 του Ν.3481/2006), τη δημιουργία Ειδικού Τμήματος Οδικής Ασφάλειας στον Συνήγορο του Πολίτη, στο οποίο θα καταφεύγουν οι πολίτες, εφόσον διαπιστώνουν καθυστέρηση αποκατάστασης κρίσιμων προβλημάτων Οδικής Ασφάλειας.
● Δημιουργία Εθνικής Υπηρεσίας Οδών, στα πρότυπα των Ευρωπαϊκών χωρών, προκειμένου να υπάρξει ομοιογένεια στην αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων που αφορούν στην οδική αλυσίδα: σχεδιασμός, μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, λειτουργία των οδών
Αλλαγές στη νομοθεσία:
● Τροποποίηση του ΚΟΚ/2007 ώστε η Οδική Ασφάλεια να αποτελεί τον κύριο άξονα του.
● Ταχεία ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/96 για τη διαχείριση της ασφάλειας των Οδικών Υποδομών, καθώς και τις απαραίτητες διαδικασίες της Οδικής Ασφάλειας.
Μέτρα και Έργα που επιβάλλεται να υλοποιηθούν:
● Παρεμβάσεις χαμηλού κόστους και άμεσου αποτελέσματος στα επικίνδυνα σημεία του εθνικού, επαρχιακού και δημοτικού οδικού δικτύου.
● Εξασφάλιση ασφαλών προσβάσεων πεζών σε Σχολικά Συγκροτήματα, Αθλητικά Κέντρα και ΚΑΠΗ, σε όλους του Δήμους της χώρας.
● Επέκταση του δικτύου οδών ήπιας κυκλοφορίας στα κέντρα των πόλεων, με ταυτόχρονη διευκόλυνση της πεζής κυκλοφορίας. Πρόγραμμα κατασκευής δικτύου ασφαλών ποδηλατοδρόμων σε όλες τις πόλεις άνω των 10.000 κατοίκων.
● Μέτρα βελτίωσης της Οδικής Ασφάλειας στους Ισόπεδους Κόμβους του αστικού και υπεραστικού δικτύου. Σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Κέντρα στους Ισόπεδους αυτούς Κόμβους σημειώνονται το 50% και το 33% αντίστοιχα των θανατηφόρων ατυχημάτων και αυτών με βαριά τραυματίες (Ολλανδικό SWOV).
● Εκτεταμένο πρόγραμμα μετατροπής επικίνδυνων αστικών Ισόπεδων Κόμβων σε Κυκλικούς (Roundabouts) με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές και κανόνες κυκλοφορίας. Σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Κέντρα αυτές οι παρεμβάσεις μειώνουν κατά 50-70% τα τροχαία ατυχήματα στους Ισόπεδους αστικούς κόμβους.
● Με βάση το εγκεκριμένο από το ΥΠΕΧΩΔΕ νέο σύστημα Διαχείρισης Ορίων Ταχύτητας, αναθεώρηση των υφιστάμενων ορίων ταχύτητας του αστικού και υπεραστικού δικτύου, με προτεραιότητα στο Διευρωπαϊκό και Διακρατικό δίκτυο.
● Λειτουργία των Σταθμών Ελέγχου Επαγγελματικών Οχημάτων και Επικίνδυνων Εμπορευμάτων παρά την οδό, υποχρέωση που δεν υλοποιεί η Χώρα μας και απειλείται με πρόστιμο.
● Βελτίωση του επιπέδου συντήρησης του Οδικού Δικτύου, με διάθεση συγκεκριμένου ποσού ανά χιλιόμετρο, ανάλογα με τη λειτουργική κατάταξη των οδών και τον κυκλοφοριακό φόρτο. Για το εθνικό δίκτυο το ΠΟΑ/ΤΕΕ έχει εκτιμήσει ότι το μέσο κόστος κυμαίνεται περί τα 30.000,00 € ανά χιλιόμετρο. Πλήρη εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 54/2004 περί Σηράγγων μήκους άνω των 500μ., καθώς και αυστηρή εφαρμογή των προτάσεων των Μελετών Ανάλυσης κινδύνου (Risk Analysis). Το μέτρο αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τη χώρα μας, αφού από το 2010 θα είναι η τέταρτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα διαθέτει σήραγγες μήκους άνω των 500μ.
● Εκτεταμένο Πρόγραμμα βελτίωσης της Κατακόρυφης και Οριζόντιας Σήμανσης, η οποία παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις, ιδιαίτερα στο επαρχιακό δίκτυο. Αρκεί να σημειωθεί ότι στο επαρχιακό δίκτυο της Εύβοιας λείπουν 2.000 πινακίδες Σήμανσης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών. Το πρόβλημα εντείνεται στις τουριστικές περιοχές και στα νησιά, όπου οι ελλείψεις είναι εκτεταμένες και κρίσιμες για την Οδική Ασφάλεια, καθώς εκεί κυκλοφορούν αλλοδαποί τουρίστες, κατά κανόνα συνηθισμένοι να υπακούουν στην οριζόντια και κατακόρυφη σήμανση των οδών.
● Πρόγραμμα Κυκλοφοριακών Μετρήσεων του Οδικού Δικτύου. Η μη πραγματοποίηση μετρήσεων αυτών τα τελευταία χρόνια ακυρώνει τη δυνατότητα αξιόπιστου σχεδιασμού των Έργων Υποδομής και όχι μόνο.
Σε ότι αφορά τις άδειες οδήγησης και τον έλεγχο των οχημάτων:
● Βελτίωση και αυστηροποίηση του συστήματος χορήγησης αδειών οδήγησης, με προσθήκη βασικών μηχανολογικών γνώσεων για τους οδηγούς.
● Ουσιαστικότερος Τεχνικός Έλεγχος Οχημάτων (ΚΤΕΟ) με αδιάβλητο τρόπο.
● Τακτικότερος έλεγχος από τα αρμόδια όργανα του ψηφιακού ταχογράφου βαρέων οχημάτων, μέτρο που άλλωστε ίσχυε και παλιότερα.
● Συστηματικός έλεγχος της ασφάλειας των βαρέων οχημάτων, λεωφορείων και ειδικότερα των σχολικών. Η συμμετοχή των οχημάτων αυτών σε ατυχήματα διακρίνεται για την ιδιαίτερη σφοδρότητα και την πρόκληση μεγάλου αριθμού θυμάτων (Τέμπη, Μαλλιακός).
● Καθορισμός όρων κυκλοφορίας και οδήγησης τετράτροχων και τρίτροχων με κίνηση δίτροχου (γουρούνες κ.λπ.) για να αποτραπούν οι κίνδυνοι από την κίνησή τους στις οδούς. Εισαγωγή της άδειας οδήγησης κατηγορίας Β1 για τα οχήματα αυτά, που απουσιάζει από τον Ελληνικό ΚΟΚ, ενώ εφαρμόζεται στον αντίστοιχο ΚΟΚ πολλών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
● Αυστηρότερες προϋποθέσεις ενοικίασης μοτοσικλετών και οχημάτων τύπου «Μπιτς-μπακι» και τετράτροχων με κίνησης διτρόχου (γουρούνες) στις τουριστικές περιοχές.
● Αξιολόγηση από τους συναρμόδιους φορείς της εισαγωγής του μέτρου της αφαίρεσης του διπλώματος στην περίπτωση που υποπέσουν σε δύο σοβαρά παραπτώματα. Εκ νέου παρακολούθηση μαθημάτων και επανεξέταση για τη χορήγηση της άδειας οδήγησης. Σε περίπτωση επανάληψης των ιδίων παραβάσεων να αφαιρείται οριστικά η άδεια οδήγησης. Η συνεχιζόμενη «σφαγή» των νέων ηλικίας 15-25 ετών δε μπορεί να συνεχιστεί.
Σε ότι αφορά τις Προδιαγραφές:
● Σύνταξη Προδιαγραφών Μελετών Ισόπεδων και Ανισόπεδων Κόμβων.
● Επικαιροποίηση των Προδιαγραφών ΟΜΟΕ/2001. Τούτο κρίνεται απαραίτητο, αφού οι Προδιαγραφές αυτές έχουν ως βάση τις Γερμανικές Οδηγίες. Ωστόσο, σε ότι αφορά αυτοκινητόδρομους και ανισόπεδους κόμβους έχουν τεθεί σε ισχύ από τον Ιούνιο του 2008 οι νέες προδιαγραφές RAA/2007.
● Σύνταξη Προδιαγραφών «Διαχείρισης Προσβάσεων», δεδομένου ότι έχουν σημαντικό ρόλο στην Οδική Ασφάλεια. Οι ισχύουσες με την ονομασία «Κυκλοφοριακές συνδέσεις» δε μπορούν να καλύψουν τις σημερινές ανάγκες.
● Σύνταξη Προδιαγραφών Κατακόρυφης και Οριζόντιας Σήμανσης (πλην Α/Δ), για να αντιμετωπιστεί ενιαία το σημερινό αλλοπρόσαλλο καθεστώς.
● Άμεση Εφαρμογή των Νέων Προδιαγραφών «Συστημάτων Συγκράτησης Οχημάτων» (Στηθαία Ασφαλείας) ΟΜΟΕ/ΣΣΟ, οι οποίες προ ολίγων μηνών εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Μελετών (ΥΠΕΧΩΔΕ). Υποχρεωτική εφαρμογή τους σε όλο το οδικό δίκτυο. Ειδικότερα, σε ότι αφορά στους Αυτοκινητόδρομους Παραχώρησης, θεωρούμε ότι ενδεχόμενη μη εφαρμογή τους αποτελεί σοβαρή αστοχία. Υπογραμμίζουμε, ότι από το 1998 έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι ΕΝ1317. Συνεπώς, είναι αδιανόητο, ειδικά τα Έργα Παραχώρησης Αυτοκινητοδρόμων που αναμένεται να ολοκληρωθούν την περίοδο 2012-2013 να έχουν ενδεχομένως Στηθαία της Δεκαετίας του’80.
● Χιλιομέτρηση του Διευρωπαϊκού Οδικού Δικτύου και στη συνέχεια όλου του δικτύου. Η σημερινή κατάσταση, όπου δεν υπάρχουν χιλιομετρικοί δείκτες, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, εκτός των άλλων, για τον εντοπισμό των τροχαίων ατυχημάτων, δεδομένου ότι η Τροχαία αδυνατεί να προσδιορίσει την θέση του ατυχήματος. Συνεπώς, η υπάρχουσα Βάση Δεδομένων Τροχαίων Ατυχημάτων δεν εξασφαλίζει τον απαιτούμενο βαθμό αξιοπιστίας σε ότι αφορά την ακριβή χιλιομετρική θέση, γεγονός που οδηγεί σε αδυναμία χάραξης αξιόπιστης πολιτικής για την Οδική Ασφάλεια.
● Επέκταση του Μητρώου Οδών, δεδομένου ότι αυτό αποτελεί πολύτιμο και απαραίτητο εργαλείο για τη συντήρηση, τη λειτουργία, τις διαπλατύνσεις ή τις επεκτάσεις των οδών.
Σε ότι αφορά την Τροχαία:
● Βελτίωση της εκπαίδευσης των στελεχών και του προσωπικού της Τροχαίας, κυρίως σε ότι αφορά την οδική υποδομή, το όχημα και τον τρόπο φόρτωσης.
● Εξοπλισμός των Τμημάτων Τροχαίας με ελαφρύ και φτηνό εξοπλισμό (GPS, laser κ.λπ.), ώστε να συντάσσουν με ακρίβεια τα σκαριφήματα των Εκθέσεων Ατυχημάτων, στα οποία παρατηρούνται πολλές αστοχίες.
● Αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός του ΔΟΤΑ*, σύμφωνα με τα αντίστοιχα των προηγμένων χωρών. Το υφιστάμενο ΔΟΤΑ θεωρείται ιδιαίτερα παρωχημένο.
● Διατήρηση, κατά το δυνατόν, του προσωπικού της Τροχαίας, ώστε να αξιοποιείται η μακρόχρονη εμπειρία του. Μεταθέσεις σε άλλες Υπηρεσίες (Αγορανομία κ.λπ.) έχουν ως συνέπεια την αποδυνάμωση του Σώματος της Τροχαίας, αφού η εμπειρία χάνεται και η εκ νέου εκπαίδευση απαιτεί χρόνο για να αποδώσει.
● Ενίσχυση της αστυνόμευσης για τις παραβάσεις που δημιουργούν τα μεγάλης σφοδρότητας ατυχήματα (υπερβολική ταχύτητα, αντικανονικό προσπέρασμα, παραβίαση κόκκινου σηματοδότη). Εφοδιασμός της Τροχαίας, ώστε να εκτελεί drug test (ναρκοτεστ) παρά την οδό, στα πρότυπα του αλκοτέστ. Έρευνες αποκαλύπτουν εμπλοκή οδηγών υπό την επήρεια ναρκωτικών σε ποσοστό πάνω από το 10% των σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων.
Σε ότι αφορά τη βελτίωση της προ νοσοκομειακής φροντίδας:
● Το σύστημα επικοινωνίας ΤΕΤΡΑ που εφαρμόζεται στην Αττική λόγω Ολυμπιακών Αγώνων δίνει τη δυνατότητα σε Αστυνομία – Τροχαία – ΕΚΑΒ – Πυροσβεστική ταυτόχρονης λήψης του σήματος και περιγραφής του ατυχήματος με συνέπεια την ταχύτερη επέμβαση στο ατύχημα. Το σύστημα αυτό πρέπει να λειτουργήσει κατ’ αρχήν στα μεγάλα αστικά κέντρα (Θεσ/νίκη, Πάτρα, Ηράκλειο κ.α.) και στη συνέχεια να καλύψει όλη τη χώρα.
● Ενεργοποίηση του Πανευρωπαϊκού αριθμού κλήσης εκτάκτου ανάγκης (112)
● Κοινά εκπαιδευτικά σεμινάρια Τροχαίας – ΕΚΑΒ – Πυροσβεστικής με υποστήριξη του Υπουργείου Υποδομών – Μεταφορών και Δικτύων. Έχει παγκοσμίως αποδειχθεί ότι αν η επέμβαση γίνει την πρώτη ώρα από το ατύχημα, η κοινή γλώσσα μεταξύ των συναρμοδίων Υπηρεσιών ωφελεί ιδιαίτερα στη μείωση των συνεπειών του τροχαίου ατυχήματος.
● Σύνταξη Κυκλοφοριακής Μελέτης σε Αθήνα, Θεσ/νίκη, Πάτρα ώστε τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ να κατανέμονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να κινούνται στην πιο ωφέλιμη διαδρομή σε ότι αφορά την απόσταση, την κυκλοφοριακή συμφόρηση κ.λπ.
● Βελτίωση της λειτουργίας των ΤΕΠ* με διάθεση μόνιμου ιατρικού προσωπικού στους μεγάλους υγειονομικούς σχηματισμούς και επέκταση του θεσμού σε όλο τον Ελληνικό χώρο, όπου υφίστανται ουσιαστικές ανάγκες.
Σε ότι αφορά την εκπαίδευση και την ενημέρωση:
● Εισαγωγή της κυκλοφοριακής αγωγής στο σύνολο του προγράμματος διδασκαλίας της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, με παράλληλη αξιοποίηση του δικτύου των Πάρκων Κυκλοφοριακής Αγωγής.
● Υλοποίηση στοχευμένων μεσομακροπρόθεσμων εκστρατειών για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών σε θέματα Οδικής Ασφάλειας.
● Εισαγωγή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση του μαθήματος ασφαλούς πεζής κίνησης και ποδηλάτου παράλληλα με εισαγωγή του μαθήματος Κυκλοφοριακής Αγωγής στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
● Ευρεία καμπάνια Οδικής Ασφάλειας με ένταση τα Χριστούγεννα – Πάσχα – θερινή περίοδο. Τριμηνιαία ενημέρωση των πολιτών για την εξέλιξη του προγράμματος βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας.
● Υποχρεωτική εφαρμογή της ζώνης ασφαλείας από όλους τους οδηγούς Υπηρεσιακών και επαγγελματικών οχημάτων, ώστε να λειτουργούν ως πρότυπο.
