Η Φανέλα με το νούμερο 11

Η αποχώρηση του Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς από τα γήπεδα σηματοδοτεί το τέλος μιας από τις σημαντικότερες περιόδους στην ιστορία του Ολυμπιακού με αφετηρία το καλοκαίρι του 1996 όταν ο Ντούσαν Μπάγιεβιτς ανέλαβε τον Ολυμπιακό και ξεκίνησε το χτίσιμο μιας νέας ομάδας. Από τότε πολλοί προπονητές καθώς και Έλληνες ή ξένοι παίκτες πέρασαν από τον Ολυμπιακό αλλά μόνο ένας ήταν πάντα εκεί. Ο μοναδικός ξένος παίκτης που ξεκίνησε την καριέρα του στα Ελληνικά γήπεδα από την Τρίτη Εθνική και στο τέλος της συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους ξένους (ή μήπως Έλληνες) όλων των εποχών, έχοντας κατακτήσει σε δεκατρία χρόνια δώδεκα πρωταθλήματα (περισσότερα από την ΑΕΚ σε ογδόντα χρόνια).

Είναι γεγονός πως ο Τζόλε δεν ήταν ποτέ το πιο αγαπημένο παιδί των φιλάθλων του Ολυμπιακού αλλά η σταθερότητά του και η ηγετική φυσιογνωμία του όλα αυτά τα χρόνια αποτέλεσαν έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες που δημιούργησαν μια ομάδα ικανή να κερδίζει όταν πρέπει και να κατακτά τίτλους. Αυτό είναι κάτι που του το αναγνωρίζουν όλοι οι φίλοι του Ολυμπιακού και όχι μόνο. Γι΄αυτό και θα είναι πάντα η πλέον χαρακτηριστική μορφή αυτής της περιόδου. Το στοίχημα για τον Ολυμπιακό είναι να βρει τον αντικαταστάτη του όχι μόνο εντός του γηπέδου αλλά και εντός των αποδυτηρίων κάτι το οποίο μου φαντάζει αυτή τη στιγμή αδύνατο αφού και ο Αντώνης Νικοπολίδης, ο μόνος που θα μπορούσε να αναλάβει αυτόν το ρόλο βρίσκεται επίσης πολύ κοντά στη δύση της καριέρας του.

Σήμερα μεγάλη αθλητική εφημερίδα προτρέπει τη διοίκηση του Ολυμπιακού να «κρεμάσει» τη φανέλα με το νούμερο 11 στα πρότυπα του Ν.Β.Α. και να μην τη ξαναφορέσει ποτέ κανείς. Δεν πιστεύω πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό όμως είναι βέβαιο πως στη συνείδηση των φίλων του Ολυμπιακού η φανέλα με το νούμερο 11 θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον Τζόλε.

Θυμάμαι στη δεκαετία του 70 όταν θέλησα για πρώτη φορά η φανέλα του Ολυμπιακού που θα αγοράσω να έχει νούμερο επέλεξα το 11 που φορούσε τότε ένας νεαρός παίκτης ο Μάικ Γαλάκος. Από τότε άλλαξαν πολύ οι επιλογές μου και σε αριθμό και σε παίκτες. Οι μόνοι σε παγκόσμιο επίπεδο που φορούσαν το νούμερο 11 και είχαν ξεχωριστή θέση στις προτιμήσεις μου ήταν ο Καρλ Χάινζ Ρουμενίγκε και ο Ράιαν Γκιγκς. Τώρα πια όμως το νούμερο 11 στην αγαπημένη ενδεκάδα όλων των εποχών δικαιωματικά είναι για πάντα καπαρωμένο από τον αρχηγό.

Φορέας Πιστοποίησης Επάρκειας Τεχνικών Επαγγελμάτων

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας οφείλει να διαμορφώσει κανόνες και ρόλους που διαρκώς θα βελτιώνουν την παραγόμενη ποιότητα των κατασκευών στη χώρα μας και θα κάνουν πράξη την εφαρμογή σειρά οδηγιών και υποχρεώσεων της χώρας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η πρότασή για τη σύσταση από το ΤΕΕ Φορέα Πιστοποίησης Τεχνικών Επαγγελμάτων κατά τις απαιτήσεις του διεθνούς προτύπου ISO/IEC 17024:2003

Στη διαχείριση του δημόσιου τεχνικού έργου έχουν γίνει σημαντικά βήματα την τελευταία δεκαετία και έχουν θεσπισθεί κανόνες που έχουν ως αναφορά διεθνή, ευρωπαϊκά και εθνικά πρότυπα. Ωστόσο το ίδιο δεν φαίνεται να ισχύει και για το ιδιωτικό τεχνικό έργο.

Η επιτυχία του εγχειρήματος προϋποθέτει ένα αναγνωρισμένο νομικό πρόσωπο του οποίου οι δραστηριότητες και συμφέροντα δεν πρέπει να έρχονται σε αντίθεση με την αμεροληψία της πιστοποίησης.

Ως τεχνικά επαγγέλματα προσδιορίζονται όλα τα τεχνικά επαγγέλματα που απαιτούνται για την παραγωγή τεχνικού και βιομηχανικού έργου (υδραυλικοί, θερμουδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ψυκτικοί, ηλεκτροσυγκολλητές, σιδεράδες, μπετατζήδες, καλουπατζήδες, σοβατζήδες, τουβλάδες, ελαιοχρωματιστές, μονωτές κλπ.).

Η ανάληψη της παραπάνω πρωτοβουλίας από την πλευρά του ΤΕΕ, αναδεικνύει τον ηγετικό του ρόλο στην κοινωνία και στον τεχνικό κλάδο, συμβάλει στην αναβάθμιση των τεχνικών επαγγελμάτων και δίνει αξιοπιστία στην διαδικασία πιστοποίησης των φυσικών προσώπων που τα εκτελούν.

Από την άλλη πλευρά οι συνάδελφοι μηχανικοί που βρίσκονται τους κλάδους της παραγωγής τεχνικού και βιομηχανικού έργου μπορούν να είναι σίγουροι ότι τα πιστοποιητικά επάρκειας τεχνικού επαγγέλματος έχουν αξιοπιστία και αντιπροσωπεύουν την ουσία που επιζητά η ποιότητα των κατασκευών.

Οι παραπάνω διεργασίες είναι βέβαιο ότι εγκαθιστούν δεσμούς αμοιβαίας αναγνώρισης μεταξύ μηχανικού και τεχνίτη προς όφελος της ποιότητας, του κόστους και του χρόνου ολοκλήρωσης μιας κατασκευής.

Οι βασικές διεργασίες που απαιτούνται για τη πιστοποίηση ενός τεχνικού (και όχι μόνον) επαγγέλματος είναι:
Η ανάπτυξη του επαγγελματικού περιγράμματος (εκτελείται από τους επαγγελματικούς φορείς που εκπροσωπούν το κάθε τεχνικό επάγγελμα).
Ο σχεδιασμός κατάλληλης επαγγελματικής κατάρτισης, σε συνεργασία με το ΕΚΕΠΙΣ, που θα ενισχύει την ακαδημαϊκή και τεχνική επάρκεια του υποψηφίου τεχνίτη προς πιστοποίηση (εκτελείται από φορείς επιμόρφωσης ΚΕΚ στη βάση των απαιτήσεων του επαγγελματικού περιγράμματος).
Ο σχεδιασμός του τρόπου με τον οποίο θα γίνεται η αξιολόγηση της επάρκειας του επαγγέλματος του υποψηφίου και η πιστοποίηση αυτού (εκτελείται από τον Φορέα Πιστοποίησης που προτείνει το ΤΕΕ).
Η τήρηση του Μητρώου Πιστοποιημένων Προσώπων (θα τηρείται από τον Φορέα Πιστοποίησης που προτείνει το ΤΕΕ).

Μελέτες και κατασκευές προσεισμικών ενισχύσεων – προκλήσεις, πολιτικές επιλογές και ο ρόλος των Ελλήνων Μηχανικών

Στην Ελλάδα υπάρχει έντονη και συνεχής σεισμική δραστηριότητα επομένως οι προσεισμικές ενισχύσεις και η αντισεισμική πολιτική γενικότερα αποτελούν πράγματι ζήτημα πρώτου μεγέθους για τη χώρα. Η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί τεράστια, μακροχρόνια, συστηματική προσπάθεια, συνεργασία, και κινητοποίηση όλων. Είναι γνωστό ότι καμία χώρα έως τώρα δεν έχει αντιμετωπίσει, ούτε μπορεί να το αντιμετωπίσει πλήρως.
Αποτελεί χρέος της πολιτείας αλλά και όλων μας, να προωθήσουμε και να υποστηρίξουμε με συνέπεια μια ολοκληρωμένη αντισεισμική πολιτική, μέσα από την επίτευξη συγκεκριμένων και ρεαλιστικών στόχων, που προσαρμόζονται και εναρμονίζονται συνεχώς προς το αντίστοιχο επίπεδο επιστημονικής γνώσης. Κρίσιμη προϋπόθεση, για να υπάρχει συνεχής βελτίωση, είναι η πρόοδος της επιστημονικής γνώσης και η επίτευξη διεπιστημονικής συνεργασίας.
Ειδικότερα στον τομέα των μελετών και κατασκευών προσεισμικών ενισχύσεων οφείλουμε να καταλήξουμε σε κάποιες διαπιστώσεις και να προτείνουμε νέες κατευθύνσεις.
Ενώ η μελέτη και κατασκευή των νέων κτιρίων καθώς και τα υλικά των νέων κατασκευών καλύπτονται από πλήθος κανονισμών και προδιαγραφών, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις υπάρχουσες κατασκευές. Το σημερινό επίπεδο γνώσεων σε θέματα προσεισμικών και μετασεισμικών παρεμβάσεων, αλλά και το πλήθος και το πολύπλοκο των προβλημάτων πού σχετίζονται με τα θέματα των επεμβάσεων καθιστούν δυσχερή την ρύθμισή τους δια μέσου ενός ενιαίου κανονιστικού κειμένου. Παρόλα αυτά, βρίσκονται σε εξέλιξη 2 σημαντικές δράσεις:
Οι σύγχρονες οδηγίες και συστάσεις για την επισκευή και ενίσχυση κτιρίων σε προσεισμικό και μετασεισμικό στάδιο, που εκπονήθηκαν και εκδόθηκαν από τον ΟΑΣΠ το 2001.
Ο Ελληνικός Κανονισμός Επισκευών και Ενισχύσεων που εκπονείται από Επιτροπή Ειδικών Επιστημόνων και από τις αρχές του 2001. Πρόκειται για τον πρώτο Κανονισμό στη χώρα μας και στην Ευρώπη, ο οποίος θα αφορά τόσο την ενίσχυση των κτιρίων προσεισμικά, όσο και την επισκευή τους.
Επίσης, αυτή την περίοδο το ΤΕΕ ετοιμάζεται να παρέμβει με τις δικές του προτάσεις στο κρίσιμο ζήτημα της παραγωγής ιδιωτικών έργων και στη δημιουργία ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για αυτή την κατηγορία της οικοδομικής δραστηριότητας. Είναι σημαντικό να αναφέρω, ότι στην πρόταση που επεξεργάζεται το ΤΕΕ για τα μητρώα κατασκευαστών ιδιωτικών έργων, προτείνεται να δημιουργηθεί και να θεσπισθεί ξεχωριστή κατηγορία έργων για τον τομέα των ανακατασκευών – ενισχύσεων φέροντος οργανισμού γιατί στο συγκεκριμένο τομέα απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις και εμπειρία και είναι απαραίτητο ν’ αντιμετωπιστεί με ξεχωριστή βαρύτητα.
Παράλληλα, το ΤΕΕ θα πρέπει να εντείνει και να ενισχύσει τη μεγάλη και πολύ σημαντική προσπάθεια που έχει ξεκινήσει για το θέμα από το 1997, σε συνεργασία με την επιτελική επιτροπή του ΕΠΑΝΤΥΚ (Εθνικό Πρόγραμμα Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφιστάμενων Κατασκευών), δεδομένου ότι το αντικείμενο της προσεισμικής ενίσχυσης κτιρίων είναι καινοτομικό και μεγάλης επιστημονικής και κοινωνικής σημασίας.
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει ανάγκη να υποστηριχθούν οι Μηχανικοί που προσφέρουν τις μελετητικές τους υπηρεσίες και εκτελούν κατασκευές και μάλιστα, όπως αναφέρθηκε, χωρίς την ύπαρξη σχετικού Κανονιστικού, Νομικού και Οικονομικού Πλαισίου.
Οι διάφορες μελέτες ενίσχυσης κτιρίων που έχουν εκπονηθεί αποτελούν την πυξίδα με στόχο την επιστημονική και επαγγελματική αλληλοενημέρωση των συναδέλφων μηχανικών πάνω στο θέμα των προσεισμικών ενισχύσεων και την ανταλλαγή εμπειριών και προβληματισμών στο συγκεκριμένο θέμα.
Από τη δική μας πλευρά, και συναισθανόμενοι το χρέος μας, προσδοκούμε να ενεργοποιήσουμε το ενδιαφέρον της δημόσιας διοίκησης και να διαδώσουμε την ιδέα των μελετών και κατασκευών προσεισμικών ενισχύσεων στην ελληνική κοινή γνώμη με στόχο οι Έλληνες Μηχανικοί να εγγυώνται την ασφάλεια των κατασκευών και την ανάπτυξη της χώρας.

Οκτώ χρόνια πριν (When the going gets tough the tough get going)

Σαν σήμερα πριν από οκτώ χρόνια στις 21 Μαρτίου 2001 στον δεύτερο προημιτελικό του Κυπέλου Ελλάδος στο ποδόσφαιρο ο Ολυμπιακός επικράτησε με 1 – 4 του Παναθηναϊκού στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Η παραπάνω φωτογραφία είναι από το συγκεκριμένο αγώνα ο οποίος έχει μείνει στην ιστορία όχι μόνο για το μεγάλο σκορ και μάλιστα εκτός έδρας, αλλά και για τον πανηγυρισμό από τους παίκτες του Ολυμπιακού του τρίτου γκολ ο οποίος αποτυπώνεται στη φωτογραφία.
Στον πρώτο αγώνα όταν ο Λυμπερόπουλος σκόραρε για τον Παναθηναϊκό στράφηκε επιδεικτικά προς τους φιλάθλους του Ολυμπιακού και έδειξε το πίσω μέρος της φανέλας του που έγραφε το όνομά του. Το 1-1 εκείνου του αγώνα θεωρήθηκε μεγάλη επιτυχία για τον ΠΑΟ και πολλοί προεξόφλησαν την πρόκρισή του στη ρεβάνς της Λεωφόρου. Ο τρόπος που πανηγύρισε ο Λυμπερόπουλος συζητιόταν έντονα και έτεινε να γίνει σήμα κατατεθέν της επιτυχίας του ΠΑΟ. Όμως When the going gets tough the tough get going….
Οι παίκτες του Ολυμπιακού έδωσαν την απάντησή τους με τον καλύτερο και πιο ευρηματικό τρόπο θυμίζοντας σε όλους πως ποτέ δεν πρέπει να υποτιμάς μια ομάδα που ξέρει να κερδίζει γιατί ακόμα και αν χάσει μια μάχη θα βρει τον τρόπο να κερδίσει τον πόλεμο.

Η επισήμανση αυτή δεν αφορά μόνο στο ποδόσφαιρο αλλά μπορεί να βρει εφαρμογή και σε πολλά άλλα πεδία διαφορετικών αναμετρήσεων. Θα έλεγα μάλιστα πως είναι ιδιαίτερα επίκαιρη στο χώρο μας για την «ομάδα» που τα τελευταία χρόνια έχει μάθει να κερδίζει και θα κερδίσει ξανά τις κρίσιμες αναμετρήσεις, γιατί οι βασικοί συντελεστές της ξέρουν και μπορούν να κερδίζουν όταν πρέπει….

Νέες Τεχνολογίες και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση

Η μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα πρέπει να αποτελέσει μια από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες που θα έπρεπε να αναλάβει μια μελλοντική κυβέρνηση. Κατά την προσωπική μου άποψη δύο είναι τα στοιχεία που αμαυρώνουν την εικόνα και λειτουργία του δημόσιου τομέα: Η διαφθορά και η αδυναμία εξοικονόμησης οικονομικών πόρων με περιστολή της άσκοπης σπατάλης.

Ζούμε σε μια χώρα όπου ο στόχος για πάταξη της διαφθοράς ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα, αποτελεί το μεγαλύτερο ζητούμενο διαχρονικά. Σε ότι αφορά τη διαφθορά στο δημόσιο Τομέα, η θέση της Ελλάδας σύμφωνα με την έκθεση της διεθνούς διαφάνειας το 2008 είναι τελευταία σε σχέση με την Ε.Ε. των 15 και κάτω από τη βάση του 5 με 4.7. Ανάλογα συμπεράσματα τεκμηριώνονται και από την έκθεση του World Economic Forum.

Την ίδια στιγμή, θεωρώ ότι είναι περιττό να αναλύσω περαιτέρω το πόσο κοστίζει στο μέσο φορολογούμενο πολίτη η λειτουργία ενός γραφειοκρατικού και σπάταλου δημόσιου τομέα.

Λύση για τα παραπάνω προβλήματα θα μπορούσε να αποτελέσει η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, η δυνατότητα εκμετάλλευσης των νέων τεχνολογιών στις συναλλαγές με το δημόσιο προς όφελος του πολίτη, με τελικό στόχο τη διαφάνεια και την εμπέδωση της ίδιας της δημοκρατίας.
Για να υποστηρίξουμε την έννοια της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης θα πρέπει να διερευνήσουμε τις θεμελιώδεις πρακτικές για τη δημιουργία και καθιέρωση υπηρεσιών e-government στην Ελλάδα.

Σημείο αναφοράς αποτελούν:
Οι διεθνείς πρακτικές και το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας 2010,
Οι υπάρχουσες συνθήκες και υποδομή και η αποδοχή εκ μέρους της Κοινωνίας των Πολιτών στο σύνολο των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που παρέχονται.

Όλα τα παραπάνω κρίνουν παράλληλα και την ποιότητα της δημοκρατίας μας σήμερα..

Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση μετασχηματίζει τη σχέση με τους πολίτες, τον ιδιωτικό τομέα και τις δημόσιες υπηρεσίες προωθώντας τη συμμετοχή των πολιτών, τη βελτίωση της παροχής των υπηρεσιών, την ενίσχυση της ατομικής ευθύνης στο Δημόσιο, την αύξηση της διαφάνειας και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση η ηλεκτρονική διακυβέρνηση δεν καταπολεμά εξορισμού τη διαφθορά. Η διαφθορά είναι ανθρώπινο χαρακτηριστικό, δεν εξαλείφεται ολοσχερώς και δε μηδενίζεται. Σε σχέση με τη δημόσια διοίκηση, όπου υπάρχει δυνατότητα άμεσης συναλλαγής, χωρίς τυπική διαδικασία, χωρίς καταγραφή και χωρίς έλεγχο δημιουργούνται συνθήκες ανάπτυξης της διαφθοράς. Επίσης η διαφθορά διογκώνεται ακόμη και όταν διαπιστώνεται, αλλά επικρατούν συνθήκες ατιμωρησίας. Επομένως, όποιο ηλεκτρονικό σύστημα και να χρησιμοποιηθεί μπορεί εύκολα να αχρηστευθεί στην πράξη αν η Πολιτεία δεν δίνει το παράδειγμα, δηλαδή αν δεν υπάρχει πολιτική βούληση για την πάταξη της διαφθοράς και δεν εμπεδωθεί κάτι τέτοιο σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης.
Παράλληλα, η συμβολή του ΤΕΕ στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και στην χρησιμοποίηση του κατάλληλου επιστημονικού δυναμικού είναι αρκετά σημαντική και πρέπει να αναγνωριστεί.
Από την πλευρά των μηχανικών, αποτελεί χρέος μας να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μιας βάσης για ουσιαστική βελτίωση της διοίκησης, μια αλλαγή που θα ωφελήσει τη χώρα, μια μεταρρύθμιση με αξία για τον πολίτη.

Αυθαίρετη Δόμηση και Ημιυπαίθριοι χώροι

Το Τ.Ε.Ε. οφείλει να είναι κατηγορηματικά αντίθετο σε κάθε μαζική νομιμοποίηση αυθαιρέτων οποιασδήποτε τάξης ή μεγέθους γιατί με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ουσιαστικά η επόμενη γενιά αυθαιρέτων, ενώ έμμεσα παροτρύνεται ο απλός πολίτης από το ίδιο το κράτος συνεχώς ν΄αυθαιρετεί με την προσμονή μιας βέβαιης μελλοντικής νομιμοποίησης. Μ΄αυτόν τον τρόπο φυσικά γιγαντώνεται αντί να αντιμετωπίζεται το απαράδεκτο καθεστώς της αυθαίρετης δόμησης στην Ελλάδα. Και στην Ελλάδα του 2009 όταν μιλάμε για αυθαίρετα δεν εννοούμε τα φτωχικά σπιτάκια που στεγάζουν τα άπορα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας όπως ίσως συνέβαινε σε μεγάλο βαθμό πριν από τριάντα και πλέον χρόνια, αλλά μιλάμε για τεράστιες βίλες εκτός σχεδίου δόμησης και σε δασικές περιοχές.

Το χειρότερο απ΄όλα είναι πως οι προτάσεις της κυβέρνησης δεν εντάσσονται σ΄ένα ευρύτερο πλέγμα αποφάσεων που θ΄αποτρέψουν και θα περιορίσουν την αυθαίρετη δόμηση αλλά χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για την επίλυση του Δημοσιονομικού προβλήματος της χώρας και για την κάλυψη της μαύρης τρύπας του προϋπολογισμού. Υπό αυτό το πρίσμα δεν κρίνονται απλώς ως αναποτελεσματικές και ανεφάρμοστες αλλά θα μπορούσε να τις χαρακτηρίσει κανείς λαϊκίστικες και επικίνδυνες.

Πρέπει να τονιστεί ότι το σύνολο των ειδικών επιστημόνων αλλά σε πολλές περιπτώσεις και των πολιτών έχει κατανοήσει πλήρως την ωφελιμότητα της ύπαρξης των ημιυπαιθρίων χώρων ως ελεύθερων χώρων στη λειτουργία ενός κτηρίου. Επομένως και η κατάργηση τους χωρίς ουσιαστική μελέτη του θέματος δεν αποτελεί λύση.

Είναι γεγονός πως το θέμα των ημιυπαιθρίων έχει εξελιχθεί σε κοινωνικό πρόβλημα και δεν αφορά μόνο τον μηχανικό που επιβλέπει ή κατασκευάζει μια κατοικία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών κατοικιών που έχουν κατασκευαστεί μετά το 1985 έχουν ένα κλεισμένο ημιυπαίθριο χώρο με ευθύνη κυρίως του κράτους και προς όφελος όχι μόνο των κατασκευαστών αλλά και των ιδιοκτητών γης και των αγοραστών που είναι και οι τελικοί χρήστες.

Η ύπαρξή τους αποτελεί πλέον ένα δεδομένο που κανείς κατασκευαστής δεν μπορεί να αγνοήσει αφού με τις συνθήκες ανταγωνισμού που επικρατούν στην ελεύθερη αγορά θα γίνει αντιεμπορικός. Πρόκειται ουσιαστικά για μία έμμεση αύξηση του Συντελεστή Δόμησης εν γνώσει και με την ανοχή της πολιτείας και έτσι θα πρέπει ν΄αντιμετωπιστεί και όχι ως ένα απλό αυθαίρετο που το νομιμοποιούμε για να γεμίσουμε τα ταμεία του κράτους.

Σε κάθε περίπτωση οι ρυθμίσεις που προτείνει η κυβέρνηση δεν συνιστούν νομιμοποίηση των ημιυπαιθρίων αλλά εξαίρεση από την κατεδάφιση, η οποία αν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές δεν έχει κανένα μα κανένα ουσιαστικό περιεχόμενο. Δηλαδή για τους ιδιοκτήτες δεν θα αλλάξει απολύτως τίποτα εκτός από το γεγονός ότι θα κληθούν να καταβάλουν ένα χρηματικό ποσό για να καλύψουν τα ελλείμματα του κράτους, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν μεγάλα προβλήματα στις μεταβιβάσεις ακινήτων και στις συστάσεις οριζοντίων ιδιοκτησιών.

Θεσμικό πλαίσιο Παραγωγής Ιδιωτικών Έργων (ΜΗ.Κ.Ι.Ε.)

Ξεκινώντας την συζήτηση για τα ιδιωτικά έργα θα πρέπει να θέσουμε μια βασική παραδοχή. Τα ιδιωτικά έργα δεν αφορούν μόνο τον κύριο του έργου ή τον επιβλέποντα μηχανικό, αλλά είναι έργα ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Στεγάζουν τον Έλληνα πολίτη και οικογενειακά και επαγγελματικά, χρησιμοποιούνται από τον μέσο πολίτη στην καθημερινότητά του περισσότερο απ' ό,τι τα δημόσια έργα και τελικά οποιαδήποτε αστοχία σε αυτά μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερες καταστροφές και απώλειες από ό,τι μια επιμέρους αστοχία σε ένα δημόσιο έργο.
Βλέποντάς το, λοιπόν, με αυτό το πρίσμα είναι τεράστια παράλειψη της ελληνικής πολιτείας, όχι μόνο σήμερα αλλά εδώ και δεκαετίες, εδώ και πενήντα χρόνια από την εποχή της έξαρσης της αντιπαροχής που δεν θέσπισε και δεν ασχολήθηκε ποτέ να θεσπίσει κανόνες και αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο ιδιωτικών έργων, ένα θεσμικό πλαίσιο που θα πρέπει να κατανέμει ρόλους, ευθύνες, αρμοδιότητες και συνέπειες βέβαια και ταυτόχρονα να περιλαμβάνει διαδικασίες πιστοποίησης τόσο των ανθρωπίνων παραγόντων που συμμετέχουν, όσο και των υλικών.

Κάνοντας ένα σύντομο ιστορικό θα δούμε ότι η προσπάθεια δημιουργίας για το Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων έχει ξεκινήσει πριν από τριάντα χρόνια, το 1978.
Το1985 για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε η ανάγκη καθορισμού των υποχρεώσεων των συντελεστών παραγωγής ιδιωτικών έργων με τον Ν1577/85 περί Γ.Ο.Κ. στην παράγραφο 8 του άρθρου 22.
Η συγκεκριμένη παράγραφος τροποποιείται στη συνέχεια με τον Ν2831 του 2000 και πλέον προβλέπεται η έγκριση προεδρικού διατάγματος για την σύσταση Μητρώου Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων.
Το Φεβρουάριο του 2004 το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. αποστέλλει σε όλους τους φορείς ένα σχέδιο προεδρικού διατάγματος για το Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων, αλλά δυστυχώς αμέσως μετά τις εκλογές του 2004 το θέμα πάγωσε.
Το 2006 συστάθηκε μια Επιτροπή, η οποία μάλιστα έπρεπε μέχρι τον Ιούνιο του ίδιου έτους να έχει ολοκλήρωσε τα αποτελέσματα της, αλλά δεν έχει ως τώρα αποτελέσματα, έχει συνεδριάσει μόνο μία φορά χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, ενώ από το καλοκαίρι του 2006 το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος κινεί την διαδικασία για το θέμα, αποστέλλει τις απόψεις του προς το Υπουργείο, το καλεί να προχωρήσει στην έκδοση του προεδρικού διατάγματος και ταυτόχρονα πραγματοποιείται και μία ημερίδα με θέμα το Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων, όπου εκφράζονται πολλές και ενδιαφέρουσες απόψεις, οι οποίες έχουν κωδικοποιηθεί από την μόνιμη Επιτροπή του Τ.Ε.Ε. των ιδιωτικών έργων και την μόνιμη Επιτροπή οικοδομικής δραστηριότητας.

Απ' όλα αυτά γίνεται εύκολα αντιληπτό πως εάν το Τεχνικό Επιμελητήριο δεν πιέσει με ιδιαίτερη αποφασιστικότητα την πολιτεία και το Υπουργείο Χωροταξίας και δημοσίων έργων, δεν φαίνεται να υπάρχει πολιτική βούληση για την έκδοση του συγκεκριμένου προεδρικού διατάγματος που προβλέπεται στον νόμο του 2000 και θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό.

Ποιο είναι όμως το σημερινό καθεστώς στην παραγωγή ιδιωτικών έργων; Από τα στατιστικά στοιχεία που έχουμε προκύπτει ότι περίπου το 75% το σύνολο των εκδιδομένων οικοδομικών αδειών είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους και σχεδόν εξολοκλήρου όλα αυτά τα έργα κατασκευάζονται από τον κύριο του έργου με αυτεπιστασία.
Δηλαδή, ο κύριος του έργου παίρνει την θέση του γενικού εργολάβου και αναθέτει τις επιμέρους εργασίες είτε σε υπεργολάβους είτε σε μεμονωμένους τεχνίτες. Αυτό το είδος του έργου καλείται ουσιαστικά να επιβλέψει ο επιβλέπων μηχανικός.
Σε αυτή την διαδικασία όμως κανείς από όλους τους προαναφερθέντες, πλην του επιβλέποντος μηχανικού, δεν διαθέτει καμία πιστοποίηση, ούτε την γνώση και την δυνατότητα για να εκτελέσει την εργασία την οποία αναλαμβάνει.
Αντίστοιχη κατάσταση παρουσιάζεται και σε ένα μικρό ποσοστό μεγάλων ιδιωτικών έργων που κατασκευάζονται από γενικό εργολάβο, καθώς τόσο ο εργολάβος όσο οι υπεργολάβοι που αναλαμβάνουν να κατασκευάσουν το μέρος του έργου ή οι μεμονωμένοι τεχνίτες που χρησιμοποιούνται, δεν διαθέτουν καμία πιστοποίηση.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι οποιαδήποτε κακοτεχνίες ή σωρεία κακοτεχνιών και προβλημάτων που παρουσιάζονται σε πολλά ιδιωτικά έργα, σε οποιοδήποτε ιδιωτικό έργο είτε μικρό είτε μεγάλο, ως ευθύνη πλημμελούς επίβλεψης να αποδίδεται στον επιβλέποντα μηχανικό, που είναι το μόνο πιστοποιημένο άτομο σε όλη αυτή την διαδικασία. Ενώ κανονικά ο ρόλος του μηχανικού είναι μόνο η εφαρμογή των εγκεκριμένων μελετών, αλλά στην πράξη εν τέλει απολογείται για τις όποιες κακοτεχνίες υπάρχουν συνολικά στο έργο.
Πολύ σημαντική παράμετρος στην παραγωγή των ιδιωτικών έργων είναι επίσης και τα χρησιμοποιούμενα υλικά, τα οποία πλην του ονόματός τους με κάποιες εξαιρέσεις είναι αγνώστων λοιπών στοιχείων.
Άρα λοιπόν, συνοπτικά βλέπουμε ότι οποιεσδήποτε κακοτεχνίες, οποιαδήποτε προβλήματα στην ποιότητα, στα υλικά με άγνωστες επιπτώσεις για τον χρήστη ή τους χρήστες και το περιβάλλον, δημιουργούν τεράστια προβλήματα στα ιδιωτικά έργα και το μόνο τελικά άτομο που μπορεί να έχει ευθύνη για όλα αυτά να είναι ο επιβλέπον μηχανικός, κάτι το οποίο είναι εντελώς λάθος.

Θα πρέπει, λοιπόν, με το προεδρικό διάταγμα να καθοριστούν και να εξειδικευτούν οι αρμοδιότητες, οι υποχρεώσεις, οι ευθύνες όλων των παραγόντων οι οποίοι συμμετέχουν καθ' οποιοδήποτε τρόπο στην παραγωγή των ιδιωτικών οικοδομικών έργων και αυτοί είναι ο κύριος του έργου, ο μελετητής μηχανικός, ο επιβλέπων μηχανικός, ο γενικός εργολάβος, ο κατ’ είδος εργασίας υπεργολάβος, ο τεχνίτης, αλλά ταυτόχρονα και οι παραγωγοί δομικών υλικών, οι προμηθευτές δομικών υλικών και κατά περίπτωση αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες και τα στελέχη τους.
Επίσης, θα πρέπει να οριστούν κατά περίπτωση και τα κριτήρια, οι προϋποθέσεις και οι διαδικασίες βάσει των οποίων οι εργολάβοι, οι υπεργολάβοι, οι παραγωγοί και οι προμηθευτές θα εντάσσονται σε αντίστοιχο μητρώο μέσα από το οποίο θα πιστοποιείται η πληρότητα, η ποιότητα και αξιοπιστία των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και των υλικών και να καθοριστεί ο τρόπος επιμερισμό των ευθυνών όλων των παραπάνω προσώπων, το είδος των κυρώσεων και τα κριτήρια.
Επομένως, είναι απαραίτητο με το προεδρικό διάταγμα που θα πρέπει να εκδοθεί άμεσα να υπάρξει επαναπροσδιορισμός της πυραμίδας των συντελεστών παραγωγής ιδιωτικών έργων, αλλά και ταυτόχρονα να υπάρξουν διακριτοί και πιστοποιημένοι ρόλοι και ευθύνες ανάμεσα στους παραπάνω συντελεστές της πυραμίδας.
Στο σχέδιο προεδρικού διατάγματος που έχει κατατεθεί αυτή τη στιγμή, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε ορισμένα προβλήματα.
Ένα πρόβλημα είναι ο αποκλεισμός από το ΜΗ.Κ.Ι.Ε. των μελετητών δημοσίων έργων, που ως επί το πλείστον είναι μηχανικοί ΑΕΙ.
Στο μητρώο κατασκευαστών θα πρέπει να είναι δυνατή η εγγραφή για όλους τους μηχανικούς του Τεχνικού Επιμελητηρίου, οι οποίοι από τον τίτλο τους προφανώς και διαθέτουν την δυνατότητα και την ικανότητα να μελετούν, να επιβλέπουν και να κατασκευάζουν έργα.
Επίσης, μια άλλη παράμετρος είναι ότι το σχέδιο του προεδρικού διατάγματος θέτει μόνο οικονομικά και ποσοτικά κριτήρια, όπως τα τετραγωνικά μέτρα για την εγγραφή στο μητρώο, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν και ως στοιχεία αποκλεισμού κυρίως για τους νεότερους μηχανικούς και από μόνα τους δεν διασφαλίζουν την ποιότητα των έργων.
Αναλυτική και πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση των κριτηρίων πιστοποίησης για την εγγραφή στο μητρώο έχει κατατεθεί από το Τ.Ε.Ε. κεντρικής Μακεδονίας η οποία θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.
Σχετικά με τις πιστοποιήσεις των συντελεστών παραγωγής ιδιωτικών έργων, σε ό,τι αφορά το ανθρώπινο δυναμικό η πιστοποίηση για όλες τις βαθμίδες θα πρέπει να γίνεται από το Τεχνικό Επιμελητήριο. Η σχετική πρόταση που ήδη το ΤΕΕ επεξεργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση, προτείνει το Τεχνικό Επιμελητήριο να είναι ο φορέας πιστοποίησης όλων των τεχνικών επαγγελμάτων, με διαβαθμίσεις, βέβαια, ανάλογα με την κατάταξη και την βαθμίδα.
Για τα υλικά η πιστοποίηση θα πρέπει να αποτελεί υποχρέωση και αρμοδιότητα του κράτους και σε καμία περίπτωση να μην βαρύνει τον επιβλέποντα μηχανικό.
Προφανώς βέβαια το Τ.Ε.Ε. σε συνεργασία με τον ΕΛΟΤ θα προχωρήσει και σε διαδικασίες πιστοποίησης των υλικών, αλλά όσον αφορά την ευθύνη σε περίπτωση που κάποιο υλικό δεν είναι αυτό το οποίο θα πρέπει με βάση τις προδιαγραφές, δεν είναι δυνατόν και σε αυτή την περίπτωση ο επιβλέπον μηχανικός να έχει την ευθύνη, θα πρέπει να είναι υπεύθυνο το κράτος για να εξετάζει αυτή την διαδικασία.
Πολύ βασικό στοιχείο στην θέσπιση του Μητρώου Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων και είναι και ένα σημείο διαφωνίας με άλλους παράγοντες, όχι μηχανικούς, είναι ο διαχωρισμός ανάμεσα στην εμπορική δραστηριότητα και την κατασκευαστική δραστηριότητα.
Η κατασκευαστική δραστηριότητα αφορά μόνο τους μηχανικούς, είναι άλλο πράγμα να είσαι κατασκευαστής και άλλο πράγμα έμπορος, να πουλάς διαμερίσματα. Σε κάθε περίπτωση για το κατασκευαστικό κομμάτι υπεύθυνος θα πρέπει να είναι μόνο ο αρμόδιος, που δεν είναι άλλος από τον μηχανικό και αυτό θα πρέπει να το διασφαλίσει το Μητρώο Κατασκευαστών Ιδιωτικών Έργων.
Ο διαχωρισμός της επιχειρηματικής από την επιστημονική και τεχνική ιδιότητα θα οδηγήσει σε αποσαφήνιση των ρόλων και τελικά σε υγιέστερο σύστημα παραγωγής.

Βέβαια το μητρώο κατασκευής ιδιωτικών έργων και τα ιδιωτικά έργα δεν είναι μόνο τα οικοδομικά και γι' αυτό θα πρέπει να θεσπιστούν και να προβλεφθούν όλες οι κατηγορίες των ιδιωτικών έργων, εκτός από τα οικοδομικά και τα ηλεκτρομηχανολογικά και τα έργα επισκευής φέροντος οργανισμού κτιρίων και τα λιμενικά έργα, τα έργα οδοποιίας, τα συγκοινωνιακά και τα ενεργειακά έργα.

Επιγραμματικά κάποιες προϋποθέσεις για τη δημιουργία των μητρώων κατασκευαστών, θα πρέπει να είναι:
Δημιουργία Επιτροπής πιστοποίησης δεξιοτήτων προσώπων σύμφωνα με το πρότυπο ISO1704 από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας.
Δημιουργία σε συνεργασία με τους ήδη υπάρχοντες φορείς το ΙΕΚΕΜ και το ΙΟΚ σεμιναρίων εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Συνεργασία, όπως είπα προηγουμένως, του Τεχνικού Επιμελητηρίου με τον αντίστοιχο φορέα τον ΕΛΟΤ για την πιστοποίηση των υλών και των υλικών.

Ταυτόχρονα οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία των μητρώων θα είναι:
Δημιουργία ειδικών συμβάσεων αναλόγως της κατηγορίας μητρώου και της ειδικότητας, οι οποίες θα συνάπτονται ανάμεσα στον εγγεγραμμένο του ΜΗ.Κ.Ι.Ε. και τον κύριο του έργου για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας.
Θέσπιση εγγύησης καλής εκτέλεσης του έργου για κάθε εγγεγραμμένο στα μητρώα μέσω εγγυητικών, αντί της θέσπισης οικονομικών ορίων εγγραφής.
Θέσπιση ανώτατου ορίου όγκου κτιρίου για την κατασκευή έργων με αυτεπιστασία, εκτός, βέβαια, από κάποιες ειδικές περιπτώσεις.
Ενημέρωση των αρμόδιων φορέων του Ι.Κ.Α. και της ΣΔΟΕ με τα στοιχεία των μητρώων για την υποχρεωτική χρήση μόνο εγγεγραμμένων σε αυτά για την παραγωγή των έργων ή και μεμονωμένων εργασιών.
Οι προϋποθέσεις εγγραφής στα μητρώα, στα μητρώα συντελεστών παραγωγής ιδιωτικών έργων θα εγγράφονται φυσικά ή νομικά πρόσωπα που θα διαθέτουν πιστοποίηση της ικανότητάς τους από τον αρμόδιο φορέα να αναλαμβάνουν ή με οποιοδήποτε τρόπο να συμμετέχουν στην κατασκευή έργων εν όλο ή εν μέρει.
Οι εγγεγραμμένοι θα ταξινομούνται σε κατηγορίες αναλόγως του σχήματος που δηλώνεται.
Πρώτον, εργολάβος, ο οποίος θα διαθέτει πιστοποιημένα τις γνώσεις, την εμπειρία και τα λοιπά, απαραίτητα στοιχεία για την οργάνωση της κατασκευής του συνόλου του έργου.
Ο υπεργολάβος που θα διαθέτει πιστοποιημένα τις γνώσεις, την εμπειρία και τα λοιπά απαραίτητα στοιχεία για την κατασκευή τμήματος του έργου.
Ο τεχνίτης αντίστοιχα θα διαθέτει πιστοποιημένα τις γνώσεις και την εμπειρία για την εκτέλεση συγκεκριμένης εργασίας ή εργασιών του έργου.
Αντίστοιχα, μητρώο για τον παραγωγό υλών υλικών κατασκευής και διανομέα υλών υλικών κατασκευής.
Όλες οι παραπάνω γενικές κατηγορίες θα διαθέτουν υποκατηγορίες αναλόγως της εμπειρίας και της γνώσης του αντικείμενου και άλλων στοιχείων των εγγεγραμμένων στα μητρώα και για την αλλαγή αυτής θα γίνεται με την υποβολή των απαραίτητων από την αρμόδια Επιτροπή στοιχείων.
Σε κάθε περίπτωση, η εγγραφή στα μητρώα κατασκευαστών θα είναι δυνατή για όλους τους μηχανικούς του Τ.Ε.Ε., οι οποίοι διαθέτουν την ικανότητα από τον τίτλο τους και μόνο να μελετούν, να επιβλέπουν και να κατασκευάζουν τα έργα.

Τέλος, κάποια προτεινόμενα μέτρα για την διασφάλιση του ελέγχου ποιότητας και της ασφάλειας των ιδιωτικών έργων. Προτείνεται η ενοποίηση ελεγκτικών μηχανισμών έργων του κράτους και η δημιουργία επιθεώρησης ιδιωτικών έργων με ταυτόχρονη καθιέρωση του θεσμού των ορκωτών ελεγκτών μηχανικών, η καθιέρωση αδιάβλητου δειγματοληπτικού συστήματος ελέγχου των κατασκευών σεβαστού από όλους τους εμπλεκόμενους για την ανύψωση του κύρους των μηχανικών και την πάταξη της διαφθοράς και εφαρμογή νομοθετικών μέτρων για την βελτίωση των κατασκευών, όπως το ‘πράσινο κουτί’ στις οικοδομές ταυτόχρονα προώθηση κανόνων πιστοποίησης ποιότητας υλικών και κατασκευαστών.

ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΑΖΙ

Ύστερα από εννέα μήνες χωρίς ανάρτηση στο blog ήρθε επιτέλους η ώρα να τα ξαναπούμε. Σε αυτούς τους εννέα μήνες μεσολάβησαν πολλά ορισμένα από αυτά θα έπρεπε να σχολιαστούν και ορισμένα όχι. Από τις 30 Μαίου που έγινε η τελευταία δημοσίευση έμειναν ασχολίαστα πολλά πολιτικά γεγονότα όπως το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, η ανατροπή στις δημοσκοπήσεις, η απομυθοποίηση του Τσίπρα και του Συνασπισμού, οι ταραχές του Δεκεμβρίου στο κέντρο της Αθήνας και άλλα…
Επίσης δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να σχολιάσω τους Ολυμπιακούς αγώνες και το Euro τον πρόωρο αποκλεισμό από το champions league και την ομάδα που ακόμα χτίζει στο μπάσκετ ο Παναγιώτης Γιαννάκης με τη συμβολή των αδερφών Αγγελόπουλου. Και βέβαια τις συναυλίες του Bruce Springsteen στο Παρίσι και της Madonna στην Αθήνα καθώς και πολλά θέματα του Τεχνικού Επιμελητηρίου και των Μηχανικών.
Σημασία έχει πως από εδώ και στο εξής θα υπάρχουν τακτικές δημοσιέυσεις στο blog. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως το προσεχές διάστημα αναμένεται καυτό σε πολιτικό επίπεδο και όχι μόνο….