Οι αρνητικές εξελίξεις των τελευταίων ετών στα αναπτυξιακά δεδομένα της χώρας, που κορυφώνονται εξ αιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, καθιστούν την αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ νευραλγικό παράγοντα εξόδου απ’ αυτήν και δημιουργίας των προϋποθέσεων μετάβασης σε ένα πιο βιώσιμο πρότυπο ανάπτυξης.
Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ έχει μηδενισθεί, η τάση πραγματικής σύγκλισης προς τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ε.Ε. έχει διακοπεί, η κοινωνική συνοχή διαστέλλεται, η οικονομική ανταγωνιστικότητα υποχωρεί, η περιβαλλοντική κρίση του φυσικού και δομημένου χώρου διογκώνεται, οι όροι ζωής των κατοίκων των πόλεων και της υπαίθρου υποβαθμίζονται (όπως για παράδειγμα αυτό καταδεικνύεται από τη συνεχή υποχώρηση της Πρωτεύουσας στη διεθνή κατάταξη ως προς τους σχετικούς δείκτες), οι επενδύσεις στην έρευνα και τεχνολογία βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη. Παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, η περιφερειακή ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια βρίσκεται πάλι πίσω, σύμφωνα με μελέτες της Ε.Ε. (ΙΝFOREGIO, REGIO FOCUS no 1, 2/9/2009) προς όφελος της αύξησης συγκέντρωσης πλούτου και δραστηριοτήτων στην Αττική. Η δημογραφική γήρανση προσθέτει ζητήματα προβληματισμού για το μέλλον.
Η αντιστροφή αυτών των εξελίξεων δεν μπορεί πλέον να επιτευχθεί στον επιθυμητό βαθμό, στα χρονικά περιθώρια του ΕΣΠΑ (μέχρι το 2013 και στο μέτρο που αυτό μπορεί να συμβάλλει) και απαιτείται μακροχρονιότερος προγραμματισμός που, όμως, προσκρούει στην αναμενόμενη μείωση μελλοντικά των διατιθέμενων διαρθρωτικών πόρων από την ΕΕ .
Σχεδόν 3 χρόνια μετά την έναρξη του ΕΣΠΑ, η πρόοδος της εφαρμογής του είναι πολύ χαμηλή, η δε διοχέτευση των εγκεκριμένων κοινοτικών πόρων στην πραγματική οικονομία είναι ελάχιστη, σε περίοδο μάλιστα αυξημένων αναγκών λόγω της οικονομικής κρίσης.
Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι βέβαια άσχετες με τη συρρίκνωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ούτε και με την πτώση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, της χώρας όπου η Ελλάδα έχασε 35 θέσεις σε 6 χρόνια στην κατάταξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, και την 109η θέση (10 θέσεις κάτω από πέρυσι) στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις.
Σήμερα, παράλληλα με τη ανάγκη επιτάχυνσης στην υλοποίηση των προγραμμάτων, είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ με βάση τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και τις σημερινές προτεραιότητες.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, οι θέσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) ως συμβούλου της Πολιτείας αλλά και επιστημονικού φορέα των Ελλήνων Μηχανικών, επικεντρώνονται στα παρακάτω σημεία :
1. Ποιοτική και ποσοτική αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2007-13 και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του (ΕΠ) με προσανατολισμό τη βιώσιμη (‘πράσινη’) ανάπτυξη, αντίληψη που πρέπει να διατρέχει ‘οριζόντια’ τα προγράμματα. Εμφαση να δοθεί :
· στην αναπτυξιακή, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση των προγραμμάτων
· σε ολοκληρωμένες (και όχι ευκαιριακές πολιτικές που εστιάζουν στην κατανάλωση) για την ψηφιακή σύγκλιση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ελληνικών επιχειρήσεων (ΜΜΕ στην πλειονότητά τους)
· σε προγράμματα έντασης γνώσης με αξιοποίηση του επιστημονικού και τεχνικού δυναμικού της χώρας και ευρύτερη στήριξη της απασχόλησης
2. Αύξηση χρηματοδότησης ΠΔΕ για το ΕΣΠΑ με προτεραιότητα σε
· Αποπληρωμή οφειλών
· Εργα τεχνικών υποδομών
· Κρατικές ενισχύσεις σε ΜΜΕ –ελεύθερους επαγγελματίες (που συνιστούν τον ‘κορμό’ της ελληνικής οικονομίας)
· Στήριξη της απασχόλησης μέσω και της έντασης γνώσης
· Εργα τεχνικών υποδομών
3. Αναθεώρηση – τροποποίηση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) σε μεσοπρόθεσμη οπτική, που θα θεμελιωθεί στις εξής αρχές:
· Συγχώνευση λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης που αλληλεπικαλύπτονται
· Ολιγομελή και ευέλικτα διαχειριστικά σχήματα
· Ουσιαστική διαβούλευση με κοινωνικο-οικονομικούς εταίρους
· Στόχευση στην αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα της διοίκησης σε μόνιμη βάση
(εκτεταμένες τροποποιήσεις Νόμων & Συστημάτων στην παρούσα φάση εμπεριέχουν σοβαρούς κινδύνους κατάρρευσης του συνολικού συστήματος με ενδεχόμενες καταστροφικές συνέπειες στην πρόοδο των προγραμμάτων. Αμεσα, χρειάζεται βούληση για λογική συρρίκνωση των εξαιρετικά και άνευ λόγου γραφειοκρατικών διαδικασιών διαχείρισης, πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών (διαφάνεια) , καταγραφή προόδου και εκτιμώμενων εξελίξεων ανά πρόγραμμα και στην συνέχεια εκπόνηση crash program ανά επιλεγμένο θεματικό πεδίο ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίηση των στόχων το δυνατόν συντομότερο.
Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ έχει μηδενισθεί, η τάση πραγματικής σύγκλισης προς τις ανεπτυγμένες οικονομίες της Ε.Ε. έχει διακοπεί, η κοινωνική συνοχή διαστέλλεται, η οικονομική ανταγωνιστικότητα υποχωρεί, η περιβαλλοντική κρίση του φυσικού και δομημένου χώρου διογκώνεται, οι όροι ζωής των κατοίκων των πόλεων και της υπαίθρου υποβαθμίζονται (όπως για παράδειγμα αυτό καταδεικνύεται από τη συνεχή υποχώρηση της Πρωτεύουσας στη διεθνή κατάταξη ως προς τους σχετικούς δείκτες), οι επενδύσεις στην έρευνα και τεχνολογία βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη. Παρά τις προσπάθειες δεκαετιών, η περιφερειακή ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια βρίσκεται πάλι πίσω, σύμφωνα με μελέτες της Ε.Ε. (ΙΝFOREGIO, REGIO FOCUS no 1, 2/9/2009) προς όφελος της αύξησης συγκέντρωσης πλούτου και δραστηριοτήτων στην Αττική. Η δημογραφική γήρανση προσθέτει ζητήματα προβληματισμού για το μέλλον.
Η αντιστροφή αυτών των εξελίξεων δεν μπορεί πλέον να επιτευχθεί στον επιθυμητό βαθμό, στα χρονικά περιθώρια του ΕΣΠΑ (μέχρι το 2013 και στο μέτρο που αυτό μπορεί να συμβάλλει) και απαιτείται μακροχρονιότερος προγραμματισμός που, όμως, προσκρούει στην αναμενόμενη μείωση μελλοντικά των διατιθέμενων διαρθρωτικών πόρων από την ΕΕ .
Σχεδόν 3 χρόνια μετά την έναρξη του ΕΣΠΑ, η πρόοδος της εφαρμογής του είναι πολύ χαμηλή, η δε διοχέτευση των εγκεκριμένων κοινοτικών πόρων στην πραγματική οικονομία είναι ελάχιστη, σε περίοδο μάλιστα αυξημένων αναγκών λόγω της οικονομικής κρίσης.
Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι βέβαια άσχετες με τη συρρίκνωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ούτε και με την πτώση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας, της χώρας όπου η Ελλάδα έχασε 35 θέσεις σε 6 χρόνια στην κατάταξη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, και την 109η θέση (10 θέσεις κάτω από πέρυσι) στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις.
Σήμερα, παράλληλα με τη ανάγκη επιτάχυνσης στην υλοποίηση των προγραμμάτων, είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του ΕΣΠΑ με βάση τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις και τις σημερινές προτεραιότητες.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, οι θέσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) ως συμβούλου της Πολιτείας αλλά και επιστημονικού φορέα των Ελλήνων Μηχανικών, επικεντρώνονται στα παρακάτω σημεία :
1. Ποιοτική και ποσοτική αναθεώρηση του ΕΣΠΑ 2007-13 και των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του (ΕΠ) με προσανατολισμό τη βιώσιμη (‘πράσινη’) ανάπτυξη, αντίληψη που πρέπει να διατρέχει ‘οριζόντια’ τα προγράμματα. Εμφαση να δοθεί :
· στην αναπτυξιακή, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση των προγραμμάτων
· σε ολοκληρωμένες (και όχι ευκαιριακές πολιτικές που εστιάζουν στην κατανάλωση) για την ψηφιακή σύγκλιση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ελληνικών επιχειρήσεων (ΜΜΕ στην πλειονότητά τους)
· σε προγράμματα έντασης γνώσης με αξιοποίηση του επιστημονικού και τεχνικού δυναμικού της χώρας και ευρύτερη στήριξη της απασχόλησης
2. Αύξηση χρηματοδότησης ΠΔΕ για το ΕΣΠΑ με προτεραιότητα σε
· Αποπληρωμή οφειλών
· Εργα τεχνικών υποδομών
· Κρατικές ενισχύσεις σε ΜΜΕ –ελεύθερους επαγγελματίες (που συνιστούν τον ‘κορμό’ της ελληνικής οικονομίας)
· Στήριξη της απασχόλησης μέσω και της έντασης γνώσης
· Εργα τεχνικών υποδομών
3. Αναθεώρηση – τροποποίηση του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ) σε μεσοπρόθεσμη οπτική, που θα θεμελιωθεί στις εξής αρχές:
· Συγχώνευση λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης που αλληλεπικαλύπτονται
· Ολιγομελή και ευέλικτα διαχειριστικά σχήματα
· Ουσιαστική διαβούλευση με κοινωνικο-οικονομικούς εταίρους
· Στόχευση στην αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα της διοίκησης σε μόνιμη βάση
(εκτεταμένες τροποποιήσεις Νόμων & Συστημάτων στην παρούσα φάση εμπεριέχουν σοβαρούς κινδύνους κατάρρευσης του συνολικού συστήματος με ενδεχόμενες καταστροφικές συνέπειες στην πρόοδο των προγραμμάτων. Αμεσα, χρειάζεται βούληση για λογική συρρίκνωση των εξαιρετικά και άνευ λόγου γραφειοκρατικών διαδικασιών διαχείρισης, πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών (διαφάνεια) , καταγραφή προόδου και εκτιμώμενων εξελίξεων ανά πρόγραμμα και στην συνέχεια εκπόνηση crash program ανά επιλεγμένο θεματικό πεδίο ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίηση των στόχων το δυνατόν συντομότερο.
1 σχόλιο:
Αγαπητέ συνάδελφε
θα παρακοαλούσα να μου στείλεις το κείμενο του ΟΜΟΕ/ΣΣΟ στο email:
natsisb@otenet.gr
Δημοσίευση σχολίου