Αποτελεί επαναλαμβανόμενο γεγονός κατά τα τελευταία χρόνια η αναφορά του Επαγγέλματος του Μηχανικού ως «κλειστό επάγγελμα» προερχόμενο είτε ως «πολιτική εξαγγελία» είτε ως διαρροή για σχεδιαζόμενα νομοθετήματα για το «άνοιγμα» της αγοράς. Τείνει δε να γίνει στερεότυπο σε πλείστα δημοσιεύματα στον τύπο πού πιστά αντιγράφεται ενώ η πραγματικότητα και η λογική εξέλιξη είναι εντελώς διαφορετική.
Οι σύγχρονες κοινωνίες απαιτούν ένα δομημένο περιβάλλον με ασφαλείς και ποιοτικές κατασκευές, συμβατές με την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη, απαιτούν αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Οι Μηχανικοί είναι αυτοί που οικοδομούν την ποιότητα ζωής. Οι Μηχανικοί είναι οι σχεδιαστές, οι μελετητές, οι παραγωγοί, οι κατασκευαστές των έργων, οι επιβλέποντες, οι διευθύνοντες, οι διαχειριστές, οι λειτουργοί πού διασφαλίζουν στην πράξη το δημόσιο συμφέρον (ασφαλείς, ποιοτικές, οικονομικές και αειφόρες κατασκευές). Ο ενδεικτικός κατάλογος των διάφορων επιστημονικών και επαγγελματικών δράσεων των Μηχανικών για την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος είναι αποκαλυπτικός (αντισεισμικός σχεδιασμός και προστασία, ασφάλεια, ποιότητα και ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων, επαρκής και ποιοτική υδροδότηση, ασφάλεια των φραγμάτων, έργα αντιπλημμυρικά, αποχετευτικά, επεξεργασία λυμάτων και απορριμμάτων, νέες τεχνολογίες για την εξοικονόμηση ύδατος και διαχείρισης υδατικών πόρων, εγκαταστάσεις και υποδομές υγειονομικού και κοινωνικού εξοπλισμού, ενεργειακός σχεδιασμός και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πολεοδομικός σχεδιασμός και βιώσιμες πόλεις, μεταφορικές υποδομές, οδική ασφάλεια, δημόσιες μεταφορές κ.α.). Με ποιες πράγματι προϋποθέσεις όμως θα παράγονται οι Επιστήμονες, οι Μηχανικοί, οι Επαγγελματίες πού θα διασφαλίζουν τα παραπάνω, πού θα είναι επαρκείς για να ασκούν το επάγγελμα με το βέλτιστο επίπεδο ποιότητας παροχής υπηρεσιών; Η πρώτη και βασική προϋπόθεση είναι οι επαρκείς ποσοτικά και ποιοτικά ανώτατες σπουδές Μηχανικού σε Τεχνικά Πανεπιστήμια και εδώ εννοούμε πενταετία και άνω. Οι απόψεις αυτές επικρατούν σήμερα στην Ευρώπη και ΗΠΑ (ακαδημαϊκοί, επαγγελματικοί φορείς, εκπρόσωποι κατασκευαστικών φορέων και της βιομηχανίας) σε απόλυτη αντίθεση και κριτική με την πρότερη συμφωνία της Bologna πού προωθήθηκε άκριτα και επιπόλαια από κοινοτικούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς. Οι εκφρασμένες δηλώσεις και απόψεις των μεγάλων ευρωπαϊκών ενώσεων των Μηχανικών, πολλών εθνικών επαγγελματικών φορέων το υπογραμμίζουν εμφαντικά. Στις ΗΠΑ συντελείται μια τεράστια μεταρρύθμιση στο θέμα. Ο σημαντικός φορέας ASCE μετά από μια πολυετή διαβούλευση συγκρότησε και παρουσίασε τις απόψεις του για το σύγχρονο προφίλ του Μηχανικού CE Vision 2025 κατέληξε στην αναγκαιότητα ισχυρών εκπαιδευτικών προαπαιτουμένων για την άσκηση του επαγγέλματος του Μηχανικού με ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση και επέκταση των πανεπιστημιακών γνώσεων του Μηχανικού το αναγκαίο Body of Knowledge με ισχυρές θεωρητικές και γενικές γνώσεις. Κατόπιν δε προτάσεως της ASCE το National Council of Examiners for Civil Engineers and Surveyors (NCCES) αποφάσισε την υποχρεωτική προηγούμενη απόκτηση του MSc προκειμένου κάποιος είναι αποδεκτός για τις εξετάσεις άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος. Η ASCE προωθεί επίσης για την συγκρότηση ενός επαγγελματία Μηχανικού που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις το τρίπτυχο knowledge-skills-attitude. Είναι φανερό ότι η πλήρης αντίθεση στην Bologna και οι θέσεις του ΤΕΕ και της ακαδημαϊκής κοινότητας στην Ελλάδα στα θέματα δικαιώνονται απολύτως σε διεθνές επίπεδο. Βέβαια θέμα αιχμής είναι να πεισθούν οι εθνικές κυβερνήσεις και οι κοινοτικές υπηρεσίες να αναθεωρήσουν άρδην τις απόψεις τους για τους μηχανικούς «ταχείας κοπής» και τα «αυτόματα» συστήματα αμοιβαίας επαγγελματικής αναγνώρισης με την ισοδυναμία των ελάχιστων προσόντων. Οι καιροί απαιτούν αναβαθμισμένες ανώτατες σπουδές, και αυξημένα προσόντα και όχι υποβάθμιση και ισοπέδωση που επιβάλλονται από κάθε είδους πελατειακές λογικές.
Η δεύτερη και σημαντική προϋπόθεση είναι ο σύγχρονος ρόλος των Επιμελητηρίων των Μηχανικών πού θα διασφαλίζει την επάρκεια για την είσοδο στο επάγγελμα αλλά και την μετέπειτα επαγγελματική εξέλιξη και ανάπτυξη. Εδώ οφείλουμε να συζητήσουμε σοβαρά για την ουσιαστικοποίηση των εξετάσεων για την άσκηση του επαγγέλματος, την πρακτική άσκηση και την συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση/ανάπτυξη. Πρέπει να μελετήσουμε την διεθνή εμπειρία και να την προσαρμόσουμε κριτικά στην πραγματικότητα της δικής μας αγοράς τεχνικών έργων και ζήτησης εργασίας για την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και του υψηλού επαγγελματικού κύρους των Ελλήνων Μηχανικών. Πρέπει να κατοχυρώσουμε το ΤΕΕ ως την αρμόδια αρχή επαγγελματικής αναγνώρισης και στην κυοφορούμενη προσαρμογή της Οδηγίας 2005/36 στο εθνικό δίκαιο αλλά και να συγκροτήσουμε ευρωπαϊκό μέτωπο με τους ομόλογους φορείς των άλλων Κ-Μ για την κατοχύρωση του σύγχρονου ρόλου των Επιμελητηρίων των Μηχανικών στην αναθεώρηση της Οδηγίας πού θα γίνει το 2012 αλλά η διαβούλευση θα αρχίσει το 2010. Πρέπει να πείσουμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ότι η κινητικότητα (mobility) δεν είναι αυτοσκοπός, ο κύριος σκοπός είναι η ασφάλεια και η ποιότητα των κατασκευών.
Ακόμα σε διάφορα κείμενα, (Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Β5-0247/2001 «Αμοιβή των υπηρεσιών για τους ελεύθερους επαγγελματίες» αλλά και στο Προοίμιο της Οδηγίας 2004/18 -Σκέψη 47- εδώ προβλέπονται κώδικες αμοιβών εκεί που προϋπήρχαν σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες) προβλέπεται σαφής εξαίρεση από το κοινοτικό δίκαιο του ανταγωνισμού (Άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης της Ρώμης) για τα επαγγέλματα που η άσκηση τους συνδέεται με το δημόσιο συμφέρον και απαιτούνται συγκροτημένοι κώδικες επαγγελματικής δεοντολογίας. Και φυσικά τέτοιο είναι το επάγγελμα του Μηχανικού. Πρόσφατα το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Βουλγαρίας απέρριψε την προσφυγή της Επιτροπής Ανταγωνισμού κατά της μεθοδολογίας προσδιορισμού ελαχίστων αμοιβών που είχε εγκαθιδρύσει το εκεί Επιμελητήριο Μηχανικών και η Επιτροπή Ανταγωνισμού την προσέβαλε υποστηρίζοντας ότι καταστρατηγεί το κοινοτικό και εθνικό δίκαιο περί ανταγωνισμού.
Στην Ελλάδα η καθιερωμένη ελάχιστη αμοιβή των μηχανικών εκτός από το ότι συμβάλλει στη διατήρηση ενός minimum επιπέδου ποιότητας των μελετών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, αποτελεί και τον πλέον αξιόπιστο τρόπο για τη σωστή φορολόγηση των μελετητών και φυσικά λειτουργεί υπέρ των εσόδων του κράτους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο σημείο αυτό να επισημανθεί, (σε μια εποχή που το επάγγελμα του μηχανικού δέχεται ακόμα μία επίθεση με αφορμή τους φορολογικούς συντελεστές) πως οι Έλληνες μηχανικοί σε αντίθεση με άλλα επαγγέλματα δεν φοροδιαφεύγουν.
Είναι σαφές λοιπόν ότι τα απλουστευτικά επιχειρήματα περί «κλειστού επαγγέλματος» του Μηχανικού πού εξυπηρετούν διάφορες άλλες σκοπιμότητες δεν ευσταθούν ούτε στο πλαίσιο του κοινοτικού δικαίου περί ανταγωνισμού. Πρέπει βέβαια πάντα να έχομε συγκροτημένο το τεκμηριωμένο «οπλοστάσιό» μας, εμπλουτισμένο και με την διεθνή εμπειρία για να αντιμετωπίζουμε επερχόμενες επιθέσεις.
Η ανάδειξη, τεκμηρίωση και ευρεία προβολή της αμεσότητας σύνδεσης του επαγγέλματος του Μηχανικού με το δημόσιο συμφέρον και τις αυξημένες προϋποθέσεις εκπαιδευτικές, επαγγελματικών προσόντων και επαγγελματικής δεοντολογίας που απαιτούνται προκειμένου να διασφαλισθούν επαρκείς ποιοτικά προσφερόμενες υπηρεσίες αποτελούν την ενδεδειγμένη απάντηση.
Η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση απέδειξε περίτρανα ότι οι αγορές χρειάζονται ρύθμιση, παρακολούθηση και εποπτεία και όχι απορρύθμιση. Η διεθνής κοινότητα διδάχτηκε πολλά από τις τραγικές επιπτώσεις στο οικονομικό πεδίο και σήμερα πρέπει να αποτρέψουμε να συμβεί το ίδιο στον τομέα των ανθρώπινων πόρων με την απορύθμιση των προϋποθέσεων και απαιτήσεων και στον τομέα αυτόν όπως εύστοχα διαπιστώνεται και σε κοινή θέση δύο μεγάλων ευρωπαϊκών οργανισμών των Μηχανικών (ECCE και ECEC).
Οι σύγχρονες κοινωνίες απαιτούν ένα δομημένο περιβάλλον με ασφαλείς και ποιοτικές κατασκευές, συμβατές με την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη, απαιτούν αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Οι Μηχανικοί είναι αυτοί που οικοδομούν την ποιότητα ζωής. Οι Μηχανικοί είναι οι σχεδιαστές, οι μελετητές, οι παραγωγοί, οι κατασκευαστές των έργων, οι επιβλέποντες, οι διευθύνοντες, οι διαχειριστές, οι λειτουργοί πού διασφαλίζουν στην πράξη το δημόσιο συμφέρον (ασφαλείς, ποιοτικές, οικονομικές και αειφόρες κατασκευές). Ο ενδεικτικός κατάλογος των διάφορων επιστημονικών και επαγγελματικών δράσεων των Μηχανικών για την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος είναι αποκαλυπτικός (αντισεισμικός σχεδιασμός και προστασία, ασφάλεια, ποιότητα και ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων, επαρκής και ποιοτική υδροδότηση, ασφάλεια των φραγμάτων, έργα αντιπλημμυρικά, αποχετευτικά, επεξεργασία λυμάτων και απορριμμάτων, νέες τεχνολογίες για την εξοικονόμηση ύδατος και διαχείρισης υδατικών πόρων, εγκαταστάσεις και υποδομές υγειονομικού και κοινωνικού εξοπλισμού, ενεργειακός σχεδιασμός και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πολεοδομικός σχεδιασμός και βιώσιμες πόλεις, μεταφορικές υποδομές, οδική ασφάλεια, δημόσιες μεταφορές κ.α.). Με ποιες πράγματι προϋποθέσεις όμως θα παράγονται οι Επιστήμονες, οι Μηχανικοί, οι Επαγγελματίες πού θα διασφαλίζουν τα παραπάνω, πού θα είναι επαρκείς για να ασκούν το επάγγελμα με το βέλτιστο επίπεδο ποιότητας παροχής υπηρεσιών; Η πρώτη και βασική προϋπόθεση είναι οι επαρκείς ποσοτικά και ποιοτικά ανώτατες σπουδές Μηχανικού σε Τεχνικά Πανεπιστήμια και εδώ εννοούμε πενταετία και άνω. Οι απόψεις αυτές επικρατούν σήμερα στην Ευρώπη και ΗΠΑ (ακαδημαϊκοί, επαγγελματικοί φορείς, εκπρόσωποι κατασκευαστικών φορέων και της βιομηχανίας) σε απόλυτη αντίθεση και κριτική με την πρότερη συμφωνία της Bologna πού προωθήθηκε άκριτα και επιπόλαια από κοινοτικούς γραφειοκρατικούς μηχανισμούς. Οι εκφρασμένες δηλώσεις και απόψεις των μεγάλων ευρωπαϊκών ενώσεων των Μηχανικών, πολλών εθνικών επαγγελματικών φορέων το υπογραμμίζουν εμφαντικά. Στις ΗΠΑ συντελείται μια τεράστια μεταρρύθμιση στο θέμα. Ο σημαντικός φορέας ASCE μετά από μια πολυετή διαβούλευση συγκρότησε και παρουσίασε τις απόψεις του για το σύγχρονο προφίλ του Μηχανικού CE Vision 2025 κατέληξε στην αναγκαιότητα ισχυρών εκπαιδευτικών προαπαιτουμένων για την άσκηση του επαγγέλματος του Μηχανικού με ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση και επέκταση των πανεπιστημιακών γνώσεων του Μηχανικού το αναγκαίο Body of Knowledge με ισχυρές θεωρητικές και γενικές γνώσεις. Κατόπιν δε προτάσεως της ASCE το National Council of Examiners for Civil Engineers and Surveyors (NCCES) αποφάσισε την υποχρεωτική προηγούμενη απόκτηση του MSc προκειμένου κάποιος είναι αποδεκτός για τις εξετάσεις άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος. Η ASCE προωθεί επίσης για την συγκρότηση ενός επαγγελματία Μηχανικού που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις το τρίπτυχο knowledge-skills-attitude. Είναι φανερό ότι η πλήρης αντίθεση στην Bologna και οι θέσεις του ΤΕΕ και της ακαδημαϊκής κοινότητας στην Ελλάδα στα θέματα δικαιώνονται απολύτως σε διεθνές επίπεδο. Βέβαια θέμα αιχμής είναι να πεισθούν οι εθνικές κυβερνήσεις και οι κοινοτικές υπηρεσίες να αναθεωρήσουν άρδην τις απόψεις τους για τους μηχανικούς «ταχείας κοπής» και τα «αυτόματα» συστήματα αμοιβαίας επαγγελματικής αναγνώρισης με την ισοδυναμία των ελάχιστων προσόντων. Οι καιροί απαιτούν αναβαθμισμένες ανώτατες σπουδές, και αυξημένα προσόντα και όχι υποβάθμιση και ισοπέδωση που επιβάλλονται από κάθε είδους πελατειακές λογικές.
Η δεύτερη και σημαντική προϋπόθεση είναι ο σύγχρονος ρόλος των Επιμελητηρίων των Μηχανικών πού θα διασφαλίζει την επάρκεια για την είσοδο στο επάγγελμα αλλά και την μετέπειτα επαγγελματική εξέλιξη και ανάπτυξη. Εδώ οφείλουμε να συζητήσουμε σοβαρά για την ουσιαστικοποίηση των εξετάσεων για την άσκηση του επαγγέλματος, την πρακτική άσκηση και την συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση/ανάπτυξη. Πρέπει να μελετήσουμε την διεθνή εμπειρία και να την προσαρμόσουμε κριτικά στην πραγματικότητα της δικής μας αγοράς τεχνικών έργων και ζήτησης εργασίας για την διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος και του υψηλού επαγγελματικού κύρους των Ελλήνων Μηχανικών. Πρέπει να κατοχυρώσουμε το ΤΕΕ ως την αρμόδια αρχή επαγγελματικής αναγνώρισης και στην κυοφορούμενη προσαρμογή της Οδηγίας 2005/36 στο εθνικό δίκαιο αλλά και να συγκροτήσουμε ευρωπαϊκό μέτωπο με τους ομόλογους φορείς των άλλων Κ-Μ για την κατοχύρωση του σύγχρονου ρόλου των Επιμελητηρίων των Μηχανικών στην αναθεώρηση της Οδηγίας πού θα γίνει το 2012 αλλά η διαβούλευση θα αρχίσει το 2010. Πρέπει να πείσουμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα ότι η κινητικότητα (mobility) δεν είναι αυτοσκοπός, ο κύριος σκοπός είναι η ασφάλεια και η ποιότητα των κατασκευών.
Ακόμα σε διάφορα κείμενα, (Απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Β5-0247/2001 «Αμοιβή των υπηρεσιών για τους ελεύθερους επαγγελματίες» αλλά και στο Προοίμιο της Οδηγίας 2004/18 -Σκέψη 47- εδώ προβλέπονται κώδικες αμοιβών εκεί που προϋπήρχαν σύμφωνα με τις εθνικές νομοθεσίες) προβλέπεται σαφής εξαίρεση από το κοινοτικό δίκαιο του ανταγωνισμού (Άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης της Ρώμης) για τα επαγγέλματα που η άσκηση τους συνδέεται με το δημόσιο συμφέρον και απαιτούνται συγκροτημένοι κώδικες επαγγελματικής δεοντολογίας. Και φυσικά τέτοιο είναι το επάγγελμα του Μηχανικού. Πρόσφατα το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Βουλγαρίας απέρριψε την προσφυγή της Επιτροπής Ανταγωνισμού κατά της μεθοδολογίας προσδιορισμού ελαχίστων αμοιβών που είχε εγκαθιδρύσει το εκεί Επιμελητήριο Μηχανικών και η Επιτροπή Ανταγωνισμού την προσέβαλε υποστηρίζοντας ότι καταστρατηγεί το κοινοτικό και εθνικό δίκαιο περί ανταγωνισμού.
Στην Ελλάδα η καθιερωμένη ελάχιστη αμοιβή των μηχανικών εκτός από το ότι συμβάλλει στη διατήρηση ενός minimum επιπέδου ποιότητας των μελετών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, αποτελεί και τον πλέον αξιόπιστο τρόπο για τη σωστή φορολόγηση των μελετητών και φυσικά λειτουργεί υπέρ των εσόδων του κράτους. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό στο σημείο αυτό να επισημανθεί, (σε μια εποχή που το επάγγελμα του μηχανικού δέχεται ακόμα μία επίθεση με αφορμή τους φορολογικούς συντελεστές) πως οι Έλληνες μηχανικοί σε αντίθεση με άλλα επαγγέλματα δεν φοροδιαφεύγουν.
Είναι σαφές λοιπόν ότι τα απλουστευτικά επιχειρήματα περί «κλειστού επαγγέλματος» του Μηχανικού πού εξυπηρετούν διάφορες άλλες σκοπιμότητες δεν ευσταθούν ούτε στο πλαίσιο του κοινοτικού δικαίου περί ανταγωνισμού. Πρέπει βέβαια πάντα να έχομε συγκροτημένο το τεκμηριωμένο «οπλοστάσιό» μας, εμπλουτισμένο και με την διεθνή εμπειρία για να αντιμετωπίζουμε επερχόμενες επιθέσεις.
Η ανάδειξη, τεκμηρίωση και ευρεία προβολή της αμεσότητας σύνδεσης του επαγγέλματος του Μηχανικού με το δημόσιο συμφέρον και τις αυξημένες προϋποθέσεις εκπαιδευτικές, επαγγελματικών προσόντων και επαγγελματικής δεοντολογίας που απαιτούνται προκειμένου να διασφαλισθούν επαρκείς ποιοτικά προσφερόμενες υπηρεσίες αποτελούν την ενδεδειγμένη απάντηση.
Η πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση απέδειξε περίτρανα ότι οι αγορές χρειάζονται ρύθμιση, παρακολούθηση και εποπτεία και όχι απορρύθμιση. Η διεθνής κοινότητα διδάχτηκε πολλά από τις τραγικές επιπτώσεις στο οικονομικό πεδίο και σήμερα πρέπει να αποτρέψουμε να συμβεί το ίδιο στον τομέα των ανθρώπινων πόρων με την απορύθμιση των προϋποθέσεων και απαιτήσεων και στον τομέα αυτόν όπως εύστοχα διαπιστώνεται και σε κοινή θέση δύο μεγάλων ευρωπαϊκών οργανισμών των Μηχανικών (ECCE και ECEC).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου