Πέμπτη, Μαρτίου 20, 2008

Το Νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό

ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ

Το νομοσχέδιο είναι το πρώτο κείμενο που περιλαμβάνει τις προτάσεις της Κυβέρνησης. Μέχρι τώρα υπήρχαν ανακοινώσεις του πρώην και της νυν Υπουργού Απασχόλησης, γενικά για «ενοποιήσεις» Ταμείων και διαρροές στον Τύπο. Μέχρι τη γνωστοποίηση του νομοσχεδίου το Ταμείο «Επιστημόνων» θα περιλάμβανε και τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, σύμφωνα με τις δηλώσεις των Υπουργών.
Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή στις 6 Μαρτίου, οπότε και γνωστοποιήθηκε. Συζητείται στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή στις 11 Μαρτίου και ψηφίζεται από την Ολομέλεια στις 18 Μαρτίου, μεταξύ Καθαρής Δευτέρας και 25ης Μαρτίου, παράλληλα με το συνέδριο του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Αντίστοιχες, σκληρές, διατάξεις για το ασφαλιστικό νομοθετούνται στις χώρες της ΕΕ μετά από διάλογο ετών, πάνω σε συγκεκριμένα κείμενα. Προφανώς η Κυβέρνηση, στο ασφαλιστικό θέμα, είναι επηρεασμένη από το πνεύμα Μεταξά.

Δημιουργείται ένα νέο Ταμείο, το Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολούμενων. Αναζητείται ο ορισμός του ασφαλισμένου «Ανεξάρτητα Απασχολούμενου». Στο ΕΤΑΑ μεταφέρονται ασφαλισμένοι από μη ομοειδή Ταμεία. Στο άρθρο 33 και περισσότερο στο άρθρο 34, προς έκπληξη όσων ελπίζουν σε οικονομίες κλίμακας, εμφανίζονται νέες Διευθύνσεις, σε μια, ενδιάμεση χρονικά, προσπάθεια να συγκλίνουν οργανωτικά τα ενσωματωνόμενα Ταμεία. Παρότι με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η άμεση χαοτική διοικητική κατάσταση για το νέο Ταμείο, η συνέπεια, τριτεύουσα, είναι μια υπερπληθώρα Διευθύνσεων που αφορούν τους ασφαλισμένους του Ταμείου Νομικών.

Η έλλειψη οποιασδήποτε μελέτης από τη μεριά ενός Υπουργείου που δεν επέτρεπε τη μείωση των εισφορών κατά 10 ευρώ χωρίς αναλογιστική μελέτη είχε επισημανθεί από την αρχή. Στο νομοσχέδιο ομολογείται ρητά.

Η ειρωνεία είναι πως η απαίτηση να μην γίνει κανένα νομοθετικό βήμα πριν την ύπαρξη μελετών για τις επιπτώσεις της συγκεκριμένης ενοποίησης, θα αποτελέσει το άλλοθι, μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου, με το επιχείρημα ότι η αναλογιστική μελέτη δεν δείχνει βιωσιμότητα για το νέο Ταμείο (ΕΤΑΑ), να προχωρήσουν επόμενα αρνητικά για τους ασφαλισμένους βήματα.

Η περιουσία του ΤΣΜΕΔΕ, της ασφαλιστικής επιχείρησης των μηχανικών, με το κρατικό χρέος να υπερβαίνει κατά πολύ τη συνεισφορά του, με τα πιο υγιή χαρακτηριστικά από όλα τα Ταμεία, με βιωσιμότητα μεγαλύτερη των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, περνά σήμερα στο ΕΤΑΑ με ασφαλισμένους μηχανικούς, νομικούς, υγειονομικούς και αύριο και στον ΟΑΕΕ των εμπόρων, σε μια λογική συνεχούς μείωσης των παροχών και συντάξεων προς τους μηχανικούς. Ακυρώνεται με αυτό τον τρόπο η προσδοκία πρόσβασης σε παροχές και συντάξεις που είχαν όλοι οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι του ΤΣΜΕΔΕ.
Η λεγόμενη οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια των τομέων (η αρχική μετεξέλιξη του ΤΣΜΕΔΕ) αφορά μόνο το Διοικητικό Δίκαιο, έχει να κάνει με την τήρηση των ισολογισμών και προϋπολογισμών, δεν έχει να κάνει με την περιουσία των 29000 ευρώ που αντιστοιχούσε στον κάθε ασφαλισμένο του ΤΣΜΕΔΕ.

Από τη διατύπωση στο νομοσχέδιο συνεπάγεται ότι ο Φορέας (ΕΤΑΑ) θα διαχειρίζεται την περιουσία του ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ και ΤΝ, καθώς και το σύνολο των εσόδων, ανεξάρτητα προέλευσης. Θα μεταβιβάζει προς τους τομείς ( μετεξέλιξη ΤΣΜΕΔΕ) ότι ποσά κρίνει το ΔΣ του. Η επόμενη «ενοποίηση» θα αποξενώσει τελείως τους μηχανικούς από την περιουσία τους.

Στο ΤΣΜΕΔΕ η σύνθεση του ΔΣ είναι εννεαμελής, εκ των οποίων τα οκτώ μέλη είναι εκπρόσωποι φορέων. Το ΔΣ επέλεγε τον Πρόεδρο του, πάντα τον υποδεικνυόμενο από το ΤΕΕ.

Στο δεκατριμελές συμβούλιο του ΕΤΑΑ οι μηχανικοί [και εργολήπτες] εκπροσωπούνται από τρία μέλη, δηλαδή ποσοστό 3/13=23%. Οι ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ θα είναι: ΤΣΜΕΔΕ 98228, ΤΣΑΥ 93715 Ταμείο Νομικών 58133. Αναλογία των μηχανικών: 98228/250076=39%.

Στα 13 μέλη του ΔΣ του ΕΤΑΑ ο Υπουργός ορίζει απευθείας τα τέσσερα μέλη, επιλέγει από μια μακρύτατη λίστα τρεις, και παρεμβαίνει δύο φορές στην επιλογή των υπολοίπων έξη, επιλέγοντας στην πραγματικότητα από πολλαπλάσιο αριθμό υποδεικνυομένων από τους φορείς εκπροσώπων. Έτσι το κάθε μέλος του ΔΣ θα αισθάνεται ότι οφείλει την επιλογή του περισσότερο στον Υπουργό, παρά στον φορέα που τον υπόδειξε.
Συνέπεια αυτού δεν είναι μόνο ότι το ΔΣ είναι στον απόλυτο έλεγχο του εκάστοτε Υπουργού, αλλά ότι περιορίζεται, μέχρι εξαφάνισης, ο ελεγκτικός ρόλος των, θεωρητικά, εκπροσώπων των φορέων των ασφαλισμένων.

Καταργείται έτσι η αυτοτέλεια του ΤΣΜΕΔΕ, που θετικά και μόνο λειτούργησε από την ίδρυση του. Παράλληλα παραβιάζεται κάθε κανόνας αξιοπιστίας, αν αναλογισθούμε ότι η Κυβέρνηση, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων, έσπευσε να ενισχύσει, με νόμο, την τυπική και ουσιαστική εκπροσώπηση των φορέων. Σήμερα η Κυβέρνηση θεωρεί ότι το σκάνδαλο το διαχειρίστηκε επικοινωνιακά σωστά (με τον παραπάνω νόμο) και ξεπεράσθηκε, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας περνά στην αντεπίθεση.

Το ΤΕΕ θα πρέπει είτε να συνεχίσει τη λογική εκπροσώπησης με βάση συναινετικές διαδικασίες στα όργανα του, με κίνδυνο η εσωτερικά μειοψηφούσα άποψη με την παρέμβαση του Υπουργού να γίνεται και η άποψη που θα διατυπώνεται από τον «υποδειχθέντα» από το ΤΕΕ εκπρόσωπο , είτε να επιλέγει με κριτήριο την πολιτική αντιπαράθεση προς τον Υπουργό το σύνολο των εκπροσώπων του. Σε κάθε περίπτωση οδηγούμαστε σε πολιτική στρέβλωση.
Και αυτή η πρόβλεψη και, πολύ περισσότερο, η πρόβλεψη να επιλέγονται οι εκπρόσωποι των φορέων από διπλάσιο αριθμό υποδεικνυομένων, αποτελεί επιβεβαίωση μιας μειωτικής αντίληψης του ρόλου των εκπροσώπων και κυρίως των φορέων τους. Μπορεί να μπουν στο νόμο κριτήρια τα οποία να πληρούν οι εκπρόσωποι. Δεν μπορούν, το 2008 και όχι πια με δικτατορία Μεταξά, μέλη των ΔΕ και του ΔΣ να είναι ταυτόχρονα εκπρόσωποι των φορέων και (υποτελείς) της Κυβέρνησης. Ή το ένα ή το άλλο.
Το ΤΕΕ, ΝΠΔΔ, δεν μπορεί να αναγνωρίσει στον οποιοδήποτε Υπουργό μεγαλύτερη ικανότητα από το ίδιο στην επιλογή των εκπροσώπων του.
Ουδεμία λοιπόν έκπληξη και από την πρόβλεψη του νομοσχεδίου ότι αν σε δέκα ημέρες δεν ορισθούν οι εκπρόσωποι των φορέων, ο Υπουργός τους ορίζει όχι πλέον από τα ΔΣ, όπως ίσχυε μέχρι τώρα, αλλά από το σύνολο των μελών τους.

Με δεδομένο τον απόλυτο έλεγχο του ΔΣ από τον Υπουργό Απασχόλησης, για να αντιμετωπισθεί η πιθανότητα να ασκείται πραγματικός έλεγχος από κάποιο μέλος του ΔΣ, στο όνομα της παράκαμψης καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας, δίδεται η δυνατότητα να μεταφέρεται σε ένα, οποιοδήποτε, πρόσωπο (πχ τον δεύτερο που ορίζει η Υπουργός χωρίς και αυτήν την διαδικασία του άρθρου 49α του κανονισμού της Βουλής), οποιαδήποτε ή άθροισμα οποιωνδήποτε αρμοδιοτήτων.

Δηλαδή, η ουσιώδης διάταξη του νομοσχεδίου είναι ότι αναθέτει στον Υπουργό Απασχόλησης να κάνει ότι θέλει, όποτε θέλει, με όποιον θέλει.

Και βέβαια υπάρχει πάντα η ασφαλιστική δικλείδα του βέτο σε οποιαδήποτε απόφαση του ΔΣ, που μπορεί να θέσει ο Κυβερνητικός Επίτροπος. (άρθρο 135, παρ.2)

Οι μισθωτοί του Δημόσιου, του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα και του ιδιωτικού τομέα, είναι ως μη υπάρχοντες στο νομοσχέδιο. Δεν εκπροσωπούνται πουθενά, διατάξεις που τους αφορούν έχουν εξαφανισθεί. Θα πρέπει να μιλάμε πλέον και για τρίτης κατηγορίας ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ;

Οι ασφαλισμένοι στο ΤΣΜΕΔΕ χάνουν πόρους, οι παροχές στους ασφαλισμένους του θα μειωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Είναι βέβαιο, ότι η αναλογιστική μελέτη για το ΕΤΑΑ, που θα συνταχθεί με βάση τις παραμέτρους που ορίζει το Υπουργείο Απασχόλησης, θα βγάζει το ταμείο παθητικό το 2009. Δεν υπάρχει πολιτικό, οικονομικό και νομικό έρεισμα για να γίνεται παρακράτηση 10% σε μέρος από τους πόρους του ΕΤΑΑ, για να αποδοθεί στους ασφαλισμένους των προβληματικών ταμείων το 2019, όπως προβλέπει το άρθρο 149. Απλά, με αυτόν τον τρόπο αποδεσμεύεται ένα ποσοστό των πόρων του ΕΤΑΑ, επιπλέον του 23% που προβλέπει ο νόμος 3586/2007 για να το διαχειρίζεται κατά το δοκούν ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας.
Στο άρθρο 150 χαρακτηρίζεται ως κοινωνικός πόρος για πρώτη φορά και το «Ποσοστό 1% επί πιστοποιήσεων παντός Δημοσίου Έργου», που αποτελεί κράτηση επί των λογαριασμών των εργολάβων παντός Δημοσίου έργου. Οι σημαντικές απομειώσεις από τις εισφορές που βαρύνουν, εξ αυτού του λόγου, τους ασφαλισμένους νομικούς, επιβαρύνουν συνολικά τους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ.
Έτσι το ΕΤΑΑ θα έχει λιγότερους πόρους από ότι αθροιστικά είχαν το ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ και ΤΝ. Αυτό σημαίνει πως η πρόβλεψη ότι δεν θα μειωθούν οι παροχές των ασφαλισμένων του για μικρό χρονικό διάστημα θα είναι αξιόπιστη.

Στο άρθρο 25, όπου επιμερίζονται οι κλάδοι του ΤΣΜΕΔΕ ως τομείς στους κλάδους του ΕΤΑΑ, έχει παραληφθεί ο κλάδος ειδικών παροχών, μια μεγάλη κατάκτηση που περιλαμβάνεται στον ν.3518/06. Στο ΕΤΑΑ εξάλλου δεν προβλέπεται καθόλου ο (αντίστοιχος) κλάδος προνοιακών παροχών, αν και στο άρθρο 136, παρ.6 αναφέρεται η ύπαρξη (για το σύνολο των Ταμείων) κλάδου πρόσθετων παροχών.

Η Διεύθυνση Εγγυοδοσίας και Πιστοδοσίας του ΤΣΜΕΔΕ, αντί να υπαχθεί στη Διοικούσα Επιτροπή Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, υπάγεται με το άρθρο 32, παρ. 1 στη Γενική Διεύθυνση Διοικητικής Υποστήριξης, δηλαδή στο ΔΣ του ΕΤΑΑ, με τη δεδομένη σύνθεση και αρμοδιότητες που αναφέρθηκαν παραπάνω. Είναι χαρακτηριστικό ότι είναι η μόνη Διεύθυνση για την οποία στη συνέχεια δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά.

Μπορεί μια Κυβέρνηση να νομοθετεί, αμέσως μετά τις εκλογές, αντίθετα με τις προγραμματικές της διατάξεις;
Μπορεί μια Κυβέρνηση στο όνομα του Συντάγματος που αναθέτει στο Κράτος την ευθύνη της Κοινωνικής ασφάλισης (άρθρο 22,5) να διαλύει το πιο υγιές ασφαλιστικό Ταμείο;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να κλέβει την περιουσία των ασφαλισμένων, όταν στη δημιουργία της δεν έχει συμβάλει καθόλου;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να ευνοεί τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, όταν διαλύει ένα Ταμείο που με τα ιδιωτικά ασφαλιστικά κριτήρια έχει μεγαλύτερη βιωσιμότητα από αυτές;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να προχωρά σε «ενοποιήσεις» Ταμείων που εξαρθρώνουν το ασφαλιστικό σύστημα, όταν θα μπορούσε να κάνει ενοποιήσεις με θετικά αποτελέσματα και απλό τρόπο: πχ θέτοντας υπό ενιαία διοίκηση τα επικουρικά Ταμεία με αυτά της Κύριας Σύνταξης;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να μιλά για ενοποιήσεις και να «ξεχνά» μερικές δεκάδες Ταμεία εκτός του Υπ. Απασχόλησης, που οι Κυβερνήσεις θέλουν να τα λειτουργούν ως σώματα επηρεασμού ψηφοφόρων;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να μιλά για οικονομίες κλίμακας, όταν, θεωρητικά από ανικανότητα της, πρακτικά από θέληση, χαρίζει τεράστια ποσά στους εισαγωγείς και παραγωγούς φαρμάκων και στις Τράπεζες σε βάρος των πόρων των Ταμείων;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να προασπίζει τις δημοκρατικές κατακτήσεις, όταν παραβιάζει κάθε δεοντολογία διαλόγου και αντιμετωπίζει τους Κοινωνικούς Εταίρους ως πρόβλημα;
Μπορεί μια Κυβέρνηση να μιλά για μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και να διαμορφώνει διατάξεις με βάση τις επικοινωνιακές της εκτιμήσεις;

Δεν υπάρχουν σχόλια: