Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το Διεθνές Συνέδριο του Τ.Ε.Ε. με θέμα την αξιοποίηση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και έργων αλλά και τις επιπτώσεις από τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στις πόλεις του Πεκίνου, της Αθήνας, του Σίδνεϊ και της Βαρκελώνης .
Όταν αναλάβαμε τη διοργάνωση η κυριότερη ανησυχία στο εσωτερικό αλλά κυρίως στο εξωτερικό, ήταν αν είμαστε σε θέση να τα καταφέρουμε εμπρόθεσμα, αν θα έχουμε ολοκληρώσει τα έργα σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΔΟΕ εντός των αντιστοίχων χρονοδιαγραμμάτων. Οι αμφιβολίες όλων είχαν ένα βάσιμο επιχείρημα: η Ελλάδα ήταν η μικρότερη χώρα στην οποία ανατέθηκε ποτέ η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ταυτόχρονα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι από τη φύση τους ένα προϊόν πολύ μεγάλης κλίμακας το οποίο συνεχώς διογκώνεται.
Τι σήμαινε όμως αυτό πρακτικά για την Αθήνα; Η αναβάθμιση της υφιστάμενης υποδομής και των εγκαταστάσεων ήταν εκ των ων ουκ άνευ για την Ολυμπιακή πόλη. Ταυτόχρονα, μέσα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα χωροθετήθηκαν, σχεδιάσθηκαν, δημοπρατηθήκαν και κατασκευάστηκαν τόσα έργα, που αν συνεχίζαμε με τους κανονικούς ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας, θα υλοποιούνταν σε διάστημα μεγαλύτερο των 20-25 ετών. Μέσα στην τριετία 2001-2003, κατασκευάστηκαν ή αναβαθμίστηκαν 32 αγωνιστικές και μη εγκαταστάσεις, κατασκευάστηκε το Ολυμπιακό Χωριό στις λεκάνες Αχαρνών [που ήταν μία νέα πόλη χωρητικότητας 20.000 ατόμων, με 2.300 νέα διαμερίσματα σε 370 περίπου κτίρια] και άλλα 7 έργα φιλοξενίας και διαμονής. Παράλληλα, είχαμε την υλοποίηση στην Αθήνα 22 οδικών έργων, 3 έργων μέσων σταθερής τροχιάς και 150 έργων αστικών αναπλάσεων. Το σύνολο των εργολαβιών που σχετίζονταν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες εντός και εκτός Αθηνών -είτε αφορούσε σε αναβαθμίσεις είτε σε νέες κατασκευές- ξεπερνούσε τις 350!
Για το σχεδιασμό, δημοπράτηση, κατασκευή και παρακολούθηση αυτών των 350 εργολαβιών συμμετείχαν πολλές εκατοντάδες Ελλήνων μηχανικών. Η συμβολή του τεχνικού κόσμου της χώρας στην πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας ήταν και είναι ανεκτίμητη. Η διεξαγωγή των Αγώνων δεν θα ήταν εφικτή χωρίς το όραμα και την σπουδαία προσπάθεια των Ελλήνων Μηχανικών. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων κατασκευάστηκαν έργα υψηλής τεχνικής δυσκολίας σε περιορισμένο χρόνο και με ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, τα οποία κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σε καμία άλλη χώρα. Ο τεχνικός κόσμος της Ελλάδας στελέχωσε τις εταιρείες κατασκευής, τις ειδικές υπηρεσίες έργων των υπουργείων, τους κοινωφελείς οργανισμούς και την Οργανωτική Επιτροπή, ενεπλάκη στη δημιουργία της σχετικής νομοθεσίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, εργάστηκε σκληρά και συνεισέφερε τα μέγιστα. Δεν μπορούμε βέβαια να αγνοήσουμε το γεγονός ότι πίσω από την άρτια διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, υπήρχε η ισχυρή πολιτική βούληση και υψηλή κοινωνική αποδοχή. Οι Έλληνες πίστεψαν στο όραμα των Αγώνων και της επόμενης ημέρας, και οι Έλληνες μηχανικοί υλοποίησαν έργα τέτοιας κλίμακας κάτω από την πίεση του χρόνου και των αμετακίνητων προθεσμιών.
Εκτός από τα παραπάνω, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας είχαμε την τύχη να προΐστανται και σε πολιτικό και σε υπηρεσιακό επίπεδο προσωπικότητες με αποφασιστικότητα και ικανότητες, οι οποίες συνέτειναν καθοριστικά στην επιτυχία του σχεδιασμού. Έτσι κατορθώσαμε αυτό που για πολλούς φαινόταν ακατόρθωτο. Να διοργανώσουμε τους καλύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι όμως αυτό αρκετό;
Το ερώτημα είναι: σε ποιο βαθμό αποτέλεσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το όχημα για μία καλύτερη πόλη; Η βελτίωση των υποδομών και των μεταφορών είναι αναμφισβήτητα η σημαντικότερη κληρονομιά της πόλης. Στο επίπεδο των συγκοινωνιών και των μεταφορών, η μετα-Ολυμπιακή Αθήνα είναι μια άλλη πόλη. Η βελτίωση υφιστάμενων οδικών δικτύων, η κατασκευή νέων ανήκουν στην κατηγορία των έργων που ωφέλησαν και ωφελούν τους κατοίκους του λεκανοπεδίου στην καθημερινότητά τους. Ομοίως και τα έργα των μέσων σταθερής τροχιάς, που βελτίωσαν σημαντικά το επίπεδο των μαζικών μεταφορών της πρωτεύουσας.
Σε ό,τι αφορά στις εγκαταστάσεις, η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. Μετά τη λήξη των Αγώνων, η Αθήνα απέκτησε μεν 17 νέες αγωνιστικές εγκαταστάσεις, αλλά στην παρούσα φάση μόνο τρεις έχουν αθλητική δραστηριότητα. Η πόλη της Αθήνας ομολογουμένως δεν μπορεί να υποστηρίξει και να συντηρήσει μεταολυμπιακά τόσες πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις χωρητικότητας ίσης με αυτή των Ολυμπιακών Αγώνων. Από την άλλη όμως, μόνο μία κλειστή εγκατάσταση [από τις εννέα νέες] με αθλητική χρήση δεν μπορεί να θεωρείται ικανοποιητική κληρονομιά για τη νεολαία της πόλης.
Πολλές από τις αρχικά σχεδιασμένες ως προσωρινές εγκαταστάσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες έγιναν μόνιμες και μετα-Ολυμπιακά απέκτησαν διαφορετικές χρήσεις. Έτσι η πόλη μας γέμισε με νέα εμπορικά κέντρα, νέους συναυλιακούς χώρους και πολιτιστικά κέντρα, χωρίς να υπάρχει ένας συνολικός σχεδιασμός για την ένταξή τους στον πολεοδομικό, κοινωνικό και οικονομικό ιστό της πόλης.
Αξίζει ίσως να ασχοληθούμε περισσότερο με το μέτωπο της παραλιακής ζώνης από το Φάληρο μέχρι το Ελληνικό και το μεγαλόπνοο σχέδιο της σύνδεσης της πόλης με τη θάλασσα. Πέντε χρόνια μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, οι κάτοικοι της πρωτεύουσας δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα αυτή τη σύνδεση. Από όλες τις εγκαταστάσεις της παραλιακής ζώνης λειτουργεί μόνο το ένα κλειστό γήπεδο του Ελληνικού ως αθλητική εγκατάσταση και το κλειστό γυμναστήριο του Φαλήρου [taekwondo] ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις μεταξύ του γηπέδου του μπιτς βόλεϊ και του taekwondo στην παραλία του Μοσχάτου είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους αναξιοποίητες. Ταυτόχρονα, η ζώνη μεταξύ των εκβολών των δύο ποταμών [Κηφισού και Ιλισού], στην οποία προβλεπόταν να γίνει παράκτιο οικολογικό πάρκο, είναι εγκαταλελειμμένη και θυμίζει παλαιότερες εικόνες εναπόθεσης απορριμμάτων. Ακόμα και στο χώρο του παλιού Ιπποδρόμου, όπου χωροθετείται η νέα Λυρική Σκηνή και χώρος πάρκου, η ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου είναι αρχικά το 2015, εννέα χρόνια μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Από την άλλη, το Μητροπολιτικό Πάρκο του Ελληνικού βρίσκεται ακόμα στα σχέδια. Ο πολυδιαφημισμένος σχεδιασμός για την ελεύθερη πρόσβαση των πεζών στο παραλιακό μέτωπο και την ενοποίησή του με το Πάρκο του Ελληνικού αποδείχθηκε στην πράξη μεγαλεπήβολος και ουτοπικός.
Το ζητούμενο επομένως με την ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνο η άρτια διεξαγωγή τους και η άψογη λειτουργία της πόλης κατά τη διάρκεια του δεκαπενθήμερου των Αγώνων. Είναι η αναγωγή αυτού του δεκαπενθημέρου σε στρατηγικό σχεδιασμό και υλοποίηση ενός συνολικού προγράμματος αναβάθμισης και προώθησης της διοργανώτριας πόλης. Μόνο όταν οι Ολυμπιακές και οι μετα-Ολυμπιακές ανάγκες μίας πόλης φτάσουν στο ιδανικό σημείο υψηλής ταύτισης, μπορούμε να μιλάμε για Ολυμπιακή κληρονομιά υψηλού βεληνεκούς.
Ο ρόλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης της Ολυμπιακής κληρονομιάς είναι καθοριστικός. Στην περίπτωση της Αθήνας πάντως δεν φάνηκε να αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για τις Επιτροπές Συντονισμού, που επισκέπτονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα την πόλη μας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα πολύ ισχυρό προϊόν μάρκετινγκ της παγκόσμιας αγοράς και ένα πολυδιάστατο γεγονός με τεράστια επίδραση. Οι ισχυροί της ΔΟΕ ασχολούνται πολύ περισσότερο με τη διεξαγωγή του κάθε τέσσερα χρόνια, παρά με τη βιωσιμότητα του προϊόντος συνολικά.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια γιγαντιαίες διαστάσεις. Με τους ρυθμούς ανάπτυξής τους και με πολύ πρόχειρους υπολογισμούς, προκύπτει ότι οι πόλεις που θα έχουν τη δυνατότητα να τους φιλοξενήσουν [από οικονομική και πολεοδομική άποψη] είναι λίγες, ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψιν τον περιορισμό να μην έχουν διοργανωθεί Ολυμπιακοί Αγώνες από την ίδια πόλη στο άμεσο παρελθόν. Είναι θέμα χρόνου να συνειδητοποιήσει και η ΔΟΕ ότι ο αριθμός των πόλεων που μπορούν να διεκδικήσουν την υποψηφιότητα της διοργάνωσής τους λιγοστεύει επικίνδυνα. Το προϊόν θα πρέπει να γίνει ξανά ελκυστικό για τις πιθανές υποψήφιες πόλεις, για να εξασφαλιστεί έτσι η βιωσιμότητα των Αγώνων. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή θα πρέπει να σταθεί δίπλα σε κάθε διοργανώτρια πόλη ως αξιόπιστος σύμβουλος και όχι ως απαιτητικός πελάτης. Είναι αναγκαίο να μεταλαμπαδεύει την εμπειρία και την τεχνογνωσία όχι μόνο σε ό,τι αφορά στη διεξαγωγή των Αγώνων, αλλά και στη μετα-Ολυμπιακή αναβάθμιση και την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως η μετα-Ολυμπιακή αξιοποίηση των εγκαταστάσεων και έργων δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί ως αξιόλογη κληρονομιά για την πόλη. Ο αρχικός σχεδιασμός για τη μετα-Ολυμπιακή χρήση δεν λήφθηκε καθόλου υπ’ όψιν και η τωρινή υλοποίηση κινείται προς εντελώς διαφορετική και λανθασμένη κατεύθυνση. Για να μην χάσουμε ολοκληρωτικά το στοίχημα της Ολυμπιακής κληρονομιάς επιβάλλεται να εξασφαλίσουμε στην πόλη, έστω και τώρα, πέντε χρόνια μετά τους Αγώνες, αυτό που είχαμε υποσχεθεί τουλάχιστον σε σχέση με το παραλιακό μέτωπο και το Πάρκο του Ελληνικού.
Όταν αναλάβαμε τη διοργάνωση η κυριότερη ανησυχία στο εσωτερικό αλλά κυρίως στο εξωτερικό, ήταν αν είμαστε σε θέση να τα καταφέρουμε εμπρόθεσμα, αν θα έχουμε ολοκληρώσει τα έργα σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΔΟΕ εντός των αντιστοίχων χρονοδιαγραμμάτων. Οι αμφιβολίες όλων είχαν ένα βάσιμο επιχείρημα: η Ελλάδα ήταν η μικρότερη χώρα στην οποία ανατέθηκε ποτέ η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Ταυτόχρονα, οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι από τη φύση τους ένα προϊόν πολύ μεγάλης κλίμακας το οποίο συνεχώς διογκώνεται.
Τι σήμαινε όμως αυτό πρακτικά για την Αθήνα; Η αναβάθμιση της υφιστάμενης υποδομής και των εγκαταστάσεων ήταν εκ των ων ουκ άνευ για την Ολυμπιακή πόλη. Ταυτόχρονα, μέσα σε πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα χωροθετήθηκαν, σχεδιάσθηκαν, δημοπρατηθήκαν και κατασκευάστηκαν τόσα έργα, που αν συνεχίζαμε με τους κανονικούς ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας, θα υλοποιούνταν σε διάστημα μεγαλύτερο των 20-25 ετών. Μέσα στην τριετία 2001-2003, κατασκευάστηκαν ή αναβαθμίστηκαν 32 αγωνιστικές και μη εγκαταστάσεις, κατασκευάστηκε το Ολυμπιακό Χωριό στις λεκάνες Αχαρνών [που ήταν μία νέα πόλη χωρητικότητας 20.000 ατόμων, με 2.300 νέα διαμερίσματα σε 370 περίπου κτίρια] και άλλα 7 έργα φιλοξενίας και διαμονής. Παράλληλα, είχαμε την υλοποίηση στην Αθήνα 22 οδικών έργων, 3 έργων μέσων σταθερής τροχιάς και 150 έργων αστικών αναπλάσεων. Το σύνολο των εργολαβιών που σχετίζονταν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες εντός και εκτός Αθηνών -είτε αφορούσε σε αναβαθμίσεις είτε σε νέες κατασκευές- ξεπερνούσε τις 350!
Για το σχεδιασμό, δημοπράτηση, κατασκευή και παρακολούθηση αυτών των 350 εργολαβιών συμμετείχαν πολλές εκατοντάδες Ελλήνων μηχανικών. Η συμβολή του τεχνικού κόσμου της χώρας στην πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας ήταν και είναι ανεκτίμητη. Η διεξαγωγή των Αγώνων δεν θα ήταν εφικτή χωρίς το όραμα και την σπουδαία προσπάθεια των Ελλήνων Μηχανικών. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων κατασκευάστηκαν έργα υψηλής τεχνικής δυσκολίας σε περιορισμένο χρόνο και με ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, τα οποία κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν σε καμία άλλη χώρα. Ο τεχνικός κόσμος της Ελλάδας στελέχωσε τις εταιρείες κατασκευής, τις ειδικές υπηρεσίες έργων των υπουργείων, τους κοινωφελείς οργανισμούς και την Οργανωτική Επιτροπή, ενεπλάκη στη δημιουργία της σχετικής νομοθεσίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, εργάστηκε σκληρά και συνεισέφερε τα μέγιστα. Δεν μπορούμε βέβαια να αγνοήσουμε το γεγονός ότι πίσω από την άρτια διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, υπήρχε η ισχυρή πολιτική βούληση και υψηλή κοινωνική αποδοχή. Οι Έλληνες πίστεψαν στο όραμα των Αγώνων και της επόμενης ημέρας, και οι Έλληνες μηχανικοί υλοποίησαν έργα τέτοιας κλίμακας κάτω από την πίεση του χρόνου και των αμετακίνητων προθεσμιών.
Εκτός από τα παραπάνω, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας είχαμε την τύχη να προΐστανται και σε πολιτικό και σε υπηρεσιακό επίπεδο προσωπικότητες με αποφασιστικότητα και ικανότητες, οι οποίες συνέτειναν καθοριστικά στην επιτυχία του σχεδιασμού. Έτσι κατορθώσαμε αυτό που για πολλούς φαινόταν ακατόρθωτο. Να διοργανώσουμε τους καλύτερους Ολυμπιακούς Αγώνες. Είναι όμως αυτό αρκετό;
Το ερώτημα είναι: σε ποιο βαθμό αποτέλεσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το όχημα για μία καλύτερη πόλη; Η βελτίωση των υποδομών και των μεταφορών είναι αναμφισβήτητα η σημαντικότερη κληρονομιά της πόλης. Στο επίπεδο των συγκοινωνιών και των μεταφορών, η μετα-Ολυμπιακή Αθήνα είναι μια άλλη πόλη. Η βελτίωση υφιστάμενων οδικών δικτύων, η κατασκευή νέων ανήκουν στην κατηγορία των έργων που ωφέλησαν και ωφελούν τους κατοίκους του λεκανοπεδίου στην καθημερινότητά τους. Ομοίως και τα έργα των μέσων σταθερής τροχιάς, που βελτίωσαν σημαντικά το επίπεδο των μαζικών μεταφορών της πρωτεύουσας.
Σε ό,τι αφορά στις εγκαταστάσεις, η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. Μετά τη λήξη των Αγώνων, η Αθήνα απέκτησε μεν 17 νέες αγωνιστικές εγκαταστάσεις, αλλά στην παρούσα φάση μόνο τρεις έχουν αθλητική δραστηριότητα. Η πόλη της Αθήνας ομολογουμένως δεν μπορεί να υποστηρίξει και να συντηρήσει μεταολυμπιακά τόσες πολλές αθλητικές εγκαταστάσεις χωρητικότητας ίσης με αυτή των Ολυμπιακών Αγώνων. Από την άλλη όμως, μόνο μία κλειστή εγκατάσταση [από τις εννέα νέες] με αθλητική χρήση δεν μπορεί να θεωρείται ικανοποιητική κληρονομιά για τη νεολαία της πόλης.
Πολλές από τις αρχικά σχεδιασμένες ως προσωρινές εγκαταστάσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες έγιναν μόνιμες και μετα-Ολυμπιακά απέκτησαν διαφορετικές χρήσεις. Έτσι η πόλη μας γέμισε με νέα εμπορικά κέντρα, νέους συναυλιακούς χώρους και πολιτιστικά κέντρα, χωρίς να υπάρχει ένας συνολικός σχεδιασμός για την ένταξή τους στον πολεοδομικό, κοινωνικό και οικονομικό ιστό της πόλης.
Αξίζει ίσως να ασχοληθούμε περισσότερο με το μέτωπο της παραλιακής ζώνης από το Φάληρο μέχρι το Ελληνικό και το μεγαλόπνοο σχέδιο της σύνδεσης της πόλης με τη θάλασσα. Πέντε χρόνια μετά τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, οι κάτοικοι της πρωτεύουσας δεν έχουν αντιληφθεί ακόμα αυτή τη σύνδεση. Από όλες τις εγκαταστάσεις της παραλιακής ζώνης λειτουργεί μόνο το ένα κλειστό γήπεδο του Ελληνικού ως αθλητική εγκατάσταση και το κλειστό γυμναστήριο του Φαλήρου [taekwondo] ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις μεταξύ του γηπέδου του μπιτς βόλεϊ και του taekwondo στην παραλία του Μοσχάτου είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους αναξιοποίητες. Ταυτόχρονα, η ζώνη μεταξύ των εκβολών των δύο ποταμών [Κηφισού και Ιλισού], στην οποία προβλεπόταν να γίνει παράκτιο οικολογικό πάρκο, είναι εγκαταλελειμμένη και θυμίζει παλαιότερες εικόνες εναπόθεσης απορριμμάτων. Ακόμα και στο χώρο του παλιού Ιπποδρόμου, όπου χωροθετείται η νέα Λυρική Σκηνή και χώρος πάρκου, η ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου είναι αρχικά το 2015, εννέα χρόνια μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Από την άλλη, το Μητροπολιτικό Πάρκο του Ελληνικού βρίσκεται ακόμα στα σχέδια. Ο πολυδιαφημισμένος σχεδιασμός για την ελεύθερη πρόσβαση των πεζών στο παραλιακό μέτωπο και την ενοποίησή του με το Πάρκο του Ελληνικού αποδείχθηκε στην πράξη μεγαλεπήβολος και ουτοπικός.
Το ζητούμενο επομένως με την ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνο η άρτια διεξαγωγή τους και η άψογη λειτουργία της πόλης κατά τη διάρκεια του δεκαπενθήμερου των Αγώνων. Είναι η αναγωγή αυτού του δεκαπενθημέρου σε στρατηγικό σχεδιασμό και υλοποίηση ενός συνολικού προγράμματος αναβάθμισης και προώθησης της διοργανώτριας πόλης. Μόνο όταν οι Ολυμπιακές και οι μετα-Ολυμπιακές ανάγκες μίας πόλης φτάσουν στο ιδανικό σημείο υψηλής ταύτισης, μπορούμε να μιλάμε για Ολυμπιακή κληρονομιά υψηλού βεληνεκούς.
Ο ρόλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης της Ολυμπιακής κληρονομιάς είναι καθοριστικός. Στην περίπτωση της Αθήνας πάντως δεν φάνηκε να αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για τις Επιτροπές Συντονισμού, που επισκέπτονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα την πόλη μας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα πολύ ισχυρό προϊόν μάρκετινγκ της παγκόσμιας αγοράς και ένα πολυδιάστατο γεγονός με τεράστια επίδραση. Οι ισχυροί της ΔΟΕ ασχολούνται πολύ περισσότερο με τη διεξαγωγή του κάθε τέσσερα χρόνια, παρά με τη βιωσιμότητα του προϊόντος συνολικά.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια γιγαντιαίες διαστάσεις. Με τους ρυθμούς ανάπτυξής τους και με πολύ πρόχειρους υπολογισμούς, προκύπτει ότι οι πόλεις που θα έχουν τη δυνατότητα να τους φιλοξενήσουν [από οικονομική και πολεοδομική άποψη] είναι λίγες, ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψιν τον περιορισμό να μην έχουν διοργανωθεί Ολυμπιακοί Αγώνες από την ίδια πόλη στο άμεσο παρελθόν. Είναι θέμα χρόνου να συνειδητοποιήσει και η ΔΟΕ ότι ο αριθμός των πόλεων που μπορούν να διεκδικήσουν την υποψηφιότητα της διοργάνωσής τους λιγοστεύει επικίνδυνα. Το προϊόν θα πρέπει να γίνει ξανά ελκυστικό για τις πιθανές υποψήφιες πόλεις, για να εξασφαλιστεί έτσι η βιωσιμότητα των Αγώνων. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή θα πρέπει να σταθεί δίπλα σε κάθε διοργανώτρια πόλη ως αξιόπιστος σύμβουλος και όχι ως απαιτητικός πελάτης. Είναι αναγκαίο να μεταλαμπαδεύει την εμπειρία και την τεχνογνωσία όχι μόνο σε ό,τι αφορά στη διεξαγωγή των Αγώνων, αλλά και στη μετα-Ολυμπιακή αναβάθμιση και την υλοποίηση ενός στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι πως η μετα-Ολυμπιακή αξιοποίηση των εγκαταστάσεων και έργων δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί ως αξιόλογη κληρονομιά για την πόλη. Ο αρχικός σχεδιασμός για τη μετα-Ολυμπιακή χρήση δεν λήφθηκε καθόλου υπ’ όψιν και η τωρινή υλοποίηση κινείται προς εντελώς διαφορετική και λανθασμένη κατεύθυνση. Για να μην χάσουμε ολοκληρωτικά το στοίχημα της Ολυμπιακής κληρονομιάς επιβάλλεται να εξασφαλίσουμε στην πόλη, έστω και τώρα, πέντε χρόνια μετά τους Αγώνες, αυτό που είχαμε υποσχεθεί τουλάχιστον σε σχέση με το παραλιακό μέτωπο και το Πάρκο του Ελληνικού.
2 σχόλια:
Kε Δρούλια διάβασα σε άρθρο σας στο Ενημερωτικό Δελτίο του ΤΕΕ για τα Μητρώα Κατασκευής Ιδιωτικών Έργων και στην συνέχεια διάβασα μερικά από τα κείμενα σας στο προσωπικό σας blog .Οφείλω να ομολογήσω ότι προσεγγίζουν τα θέματα με αρκετή ειλικρίνεια , επιστημοσύνη και με προτάσεις οραματικού χαρακτήρα αλλά ίσως αυτό, εδώ που έχουμε φτάσει σήμερα να μην είναι αρκετό . Είμαι συνάδελφος πολιτικός μηχανικός 48 ετών , λέγομαι Αλέξανδρος Πίστης ,είμαι απόφοιτος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1985 και έχουμε μικρή σχετικά ηλικιακή διαφορά αν κρίνω από την ηλικία σας που διάβασα στο βιογραφικό σας. Καταρχήν θέλω πέρα από τα όσα κατωτέρω θα σχολιάσω για την μελλοντική αξιοποίηση των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων να σας ευχαριστήσω για την τιμητική πρόταση - θέση που με πληροφόρησαν από το ΤΕΕ πως προέρχεται από εσάς για να είμαι μέλος της μόνιμης τριμελούς επιτροπής αξιολόγησης νέων μηχανικών που έρχονται από Πολυτεχνεία του εξωτερικού , ήδη ανταποκρίθηκα και επισκέφθηκα σε μία εξεταστική που έγινε προ δεκαπενθημέρου περίπου τους νέους συναδέλφους που έγραφαν σε κάποια αίθουσα του ΤΕΕ . Καλωσύνη σας λοιπόν για την τιμητική πρόταση συμμετοχής μου στην επιτροπή και σας ευχαριστώ . Εν προκειμένω σε ότι αφορά την επιτυχημένη ομολογουμένως διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και την απογοητευτική μετεξέλιξη των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων (παρατημένων στην πλειοψηφία και λεηλατημένων ) μία σοβαρή παρατήρηση . Πρό των Ολυμπιακών Αγώνων και έως το 2004 η Ελλάδα βίωνε μία περίοδο ανάπτυξης των δεικτών , απολάμβανε έστω και για σύντομο χρονικό διάστημα την εικόνα μιας ευρωπαικής χώρας με ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ,μια χώρα που είχε μπροστά της στόχους και προσδοκίες . Παρόλο που ούτε δοκιμαστικά δεν πρόλαβαν να γίνουν στις περισσότερες των εγκαταστάσεων , παρόλο που γινόταν ανάπλαση με φυτεύσεις δένδρων την τελευταία στιγμή , παρόλο που πολλά από τα πανάκριβα συστήματα ασφαλείας δεν λειτούργησαν ποτέ στο 100% , παρόλα αυτά στο τέλος , στο παρά πέντε διοργανώσαμε με επιτυχία και χωρίς να ξευτιλιστούμε ως χώρα ( θα θυμόσαστε ότι σκεπτόντουσαν να αναθέσουν στο Σύντνευ , την προηγούμενη διοργανώτρια χώρα πάλι τους αγώνες , διότι έβλεπαν ότι τα έργα δεν θα ολοκληρώνονταν έγκαιρα ; )Παρόλα αυτά λοιπόν κάναμε επιτυχείς Ολυμπιακούς αγώνες . Μετά όμως ; Κανένα σχέδιο δεν υπήρξε για την εκμετάλλευση αυτών των εγκαταστάσεων μετά τους αγώνες , που στοίχισαν δις Ευρώ σε μας , στα παιδιά μας και στα δισέγγονα μας. Δεν υπήρξαν ούτε γραπτές τεκμηριώμενες προτάσεις επί εποχής ΠΑΣΟΚ - διακυβέρνηση Κώστα Σημίτη , ούτε βέβαια επί Ν.Δ. που για 5 συνεχόμενα χρόνια παλινωδεί και ασελγεί πάνω στα Ολυμπιακά ακίνητα αφού προηγουμένως τα εγκατέλειψε στην μοίρα τους ανασφαλή και αφύλακτα από ιδιωτική αστυνόμευση (security) μετα τις 15 Σεπτεμβρίου του 2004 όταν είχαν λήξει οι Παραολυμπιακοί αγώνες και εν συνεχεία έληξε και η συμβαση με την ιδιωτική εταιρεία προστασίας των εγκαταστάσεων ; Ποια οργανωμένη πολιτεία εμπόδισε την λεηλασία όλων των πανάκριβων μα συνάμα αφύλακτων Ολυμπιακών εγκαταστάσεων ; Εκλάπησαν τα πάντα σχεδόν τότε , πανάκριβα εργομετρικά μηχανήματα , κομπιούτερς ,projectors , κάμερες και ότι άλλο μετακινούμενο μπορεί να υπήρχε μέσα στους χώρους ( μέχρι παραβάν και στόρια ) Αιδώς Αργείοι .
Συνέχεια στο σχόλιο μου λόγω περιορισμού χώρου.
Σε ότι δε αφορά τα ταλαίπωρα κτίρια που απογυμνωμένα παρέμειναν στις θέσεις τους ( διότι αν ήταν εφικτό θα τα έκλεβαν και αυτά ) γιατί άλλαξε το αρχικό σχέδιο της υποψηφιότητας μας ως διοργανώτριας χώρας και από κινούμενες ελαφρά συναρμολογούμενες εγκαταστάσεις για τους αγώνες , αυτές έγιναν βαρέος τύπου κατασκευές που και χρονοβόρες ήσαν και αντιοικονομικές και μικρές έως ελάχιστες δυνατότητες αλλαγές χρήσεων είχαν ; Aπάντηση από κάποιον γνωστό μου μεγαλοεργολάβο Δημοσίων γενικά Εργων αλλά και εκτελέσαντα την εποχή των αγώνων αρκετές από τις 350 εργολαβίες Ολυμπιακών έργων υποδομής . Μεταφέρω αυτούσια τα λεγόμενα του " Τα έργα πρέπει να προσαρμόζονται στον υπάρχον κατασκευαστικό δυναμικό του τόπου και όχι το υπάρχον κατασκευαστικό δυναμικό στα έργα " Με άλλα λόγια μπετόν πολύ γιατί έχουμε αρκετές εταιρείες σκυροδέματος , εκσκαφές μεγάλης έκτασης γιατί έχουμε αρκετές εταιρείες χωματουργικών μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας , βαρέος τύπου κατασκευές δηλαδή διότι οι λυόμενες και εύκολα μετά τους αγώνες μεταφερόμενες αλλού δεν άφηναν τα προσδωκώμενα για τέτοιας κλίμακας έργα , εργοληπτικά υπερκέρδη. Γιατί δυστυχώς κε Δρούλια , έτσι παίχτηκε το παιγνίδι . Οπως επίσης το γεγονός ότι δεν υπήρξε αυστηρά γραμμένο εκ των προτέρων νομοθετικό και αυστηρά οριοθετημένο θεσμικό πλαίσιο από το 2000 ακόμα για την αξιοποιήση των Ολυμπιακών ακινήτων μετά τους αγώνες και αυτό δεν ήταν τυχαίο. Όσο πιο ασαφές έως ανύπαρκτο θα ήταν το σχέδιο για την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων στις πλείστες των περιοχών - φιλέτων (Γλυφάδα, Φαληρικό Δέλτα ,Ελληνικό κλπ ) τόσο θα αύξανε το τίμημα στις εξωθεσμικές διαπραγματεύσεις που θα ακολουθούσαν με τους διάφορους επιχειρηματικούς κύκλους. Καταλαβαίνετε βέβαια πολύ καλά τι εννοώ (βλ. μονή Βατοπεδίου κλπ ). Έτσι κε Δρούλια η Αθήνα μας , δυστυχώς , έχασε την μοναδική ευκαιρία που της δόθηκε να αναδειχθεί μετά τους αγώνες σε επίπεδο βέλτιστης οικιστικής ανάπλασης λεκανοπεδίου σε μία αντίστοιχη Βαρκελώνη που αξιοποίησε για την ίδια την πόλη με πολύ μεγάλη επιτυχία την διοργάνωση Ολυμπιακών αγώνων .
θα αναμένω με χαρά και ανυπομονησία την απάντηση σας στα σχόλια μου . Μετά Τιμής . Αλέξανδρος Πίστης . Πόλιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ. Τηλέφωνα επικοινωνίας 210-9705911 & 210-9760068 . κινητό τηλέφωνο 6938-265726
website : www.apistis.com
email : fasmadomiki@tee.gr
Δημοσίευση σχολίου